Севастопаль: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
(удзельнік выдалены) (выдаленае кароткае апісанне змен) Тэгі: Ручны адкат Адменена Візуальны рэдактар |
(удзельнік выдалены) др (выдаленае кароткае апісанне змен) |
||
Радок 8: | Радок 8: | ||
|нацыянальны склад = [[рускія]] — 81 %<br>[[украінцы]] — 14,2 %<br>[[крымскія татары]] — 0,75 % |
|нацыянальны склад = [[рускія]] — 81 %<br>[[украінцы]] — 14,2 %<br>[[крымскія татары]] — 0,75 % |
||
|канфесійны склад = [[праваслаўе]] |
|канфесійны склад = [[праваслаўе]] |
||
}} |
|||
|сайт=sev.gov.ru}} |
|||
''' |
'''Севасто́паль''' ([[Украінская мова|укр.]] і {{lang-ru|Севастополь}}) — горад на [[Крымскі паўвостраў|Крымскім паўвостраве]]{{У Крыме}}, на беразе [[Чорнае мора|Чорнага мора]]. Ва [[Украіна|Украіне]] мае спецыяльны адміністрацыйны статус. У [[Расія|Расii]] мае статус аднаго з 3-х гарадоў федэральнага значэння (нароўні з [[Масква|Масквой]] i [[Санкт-Пецярбург]]ам)<ref>[[s:ru:Конституция Российской Федерации#Статья 65|Канстытуцыя Расійскай Федэрацыі, артыкул 65 (на рускай мове)]]</ref>. |
||
Порт, ваенна-марская база. |
Порт, ваенна-марская база. |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
У старажытнасці тут знаходзіўся антычны горад [[Херсанес Таўрычаскі]]. |
У старажытнасці тут знаходзіўся антычны горад [[Херсанес Таўрычаскі]]. |
||
Сучасны горад Севастопаль быў заснаваны ў |
Сучасны горад Севастопаль быў заснаваны ў 1783 годзе, пасля далучэння Крыма да [[Расійская імперыя|Расіі]], як база рускай чарнаморскай эскадры. Спачатку называўся Ахціяр (белы ўцёс), з 1784 — Севастопаль (з [[грэчаская мова|грэч.]] — велічны горад). З 1802 уваходзіў у [[Таўрычаская губерня|Таўрычаскую губерню]]. У 1804 аб’яўлены галоўным ваенным портам [[Чорнае мора|Чорнага мора]]. Праславіўся ў час [[Крымская вайна|Крымскай вайны]] (Севастопальская абарона, 1854—1855). З 1875 злучаны чыгункай з [[Сімферопаль|Сімферопалем]]. У канцы XIX ст. буйны прамысловы цэнтр. У [[Рэвалюцыя 1905—1907 гадоў у Расіі|Рэвалюцыю 1905—1907 гадоў]] тут адбылося Севастопальскае паўстанне (1905). |
||
З 1917 у складзе Таўрычаскай савецкай рэспублікі, акупіраваны англійскімі, французскімі і грэчаскімі войскамі. У 1920 вызвалены Чырвонай Арміяй. З 1921 горад у Крымскай аўтаномнай савецкай сацыялістычнай рэспубліцы РСФСР. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] адбылася гераічная Севастопальская абарона (1941—42). Вызвалены ў выніку Крымскай аперацыі (1944). |
З 1917 у складзе Таўрычаскай савецкай рэспублікі, акупіраваны англійскімі, французскімі і грэчаскімі войскамі. У 1920 вызвалены Чырвонай Арміяй. З 1921 горад у Крымскай аўтаномнай савецкай сацыялістычнай рэспубліцы РСФСР. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] адбылася гераічная Севастопальская абарона (1941—42). Вызвалены ў выніку Крымскай аперацыі (1944). |
||
Радок 22: | Радок 22: | ||
З 1954 года ў складзе [[Крымская вобласць|Крымскай вобласці]] Украіны. У лютым—сакавіку 2014 года, пасля адхілення ад улады ва Украіне [[Віктар Януковіч|Віктара Януковіча]], Севастопаль стаў адным з цэнтраў падзей, якія прывялі да фактычнага далучэння Крыма да [[Расія|Расіі]]. |
З 1954 года ў складзе [[Крымская вобласць|Крымскай вобласці]] Украіны. У лютым—сакавіку 2014 года, пасля адхілення ад улады ва Украіне [[Віктар Януковіч|Віктара Януковіча]], Севастопаль стаў адным з цэнтраў падзей, якія прывялі да фактычнага далучэння Крыма да [[Расія|Расіі]]. |
||
30 кастрычніка 2022 года здзейснена атака з выкарыстаннем беспілотных апаратаў на караблі |
30 кастрычніка 2022 года здзейснена атака з выкарыстаннем беспілотных апаратаў на караблі [[Чарнаморскі флот ВМФ Расіі|Чаарнаморскага флоту Расіі]] на рэйдах Севастопаля<ref>[https://tass.ru/armiya-i-opk/16192779 tass.ru]</ref>. 13 верасня 2023 года нанесены ракетны ўдар па суднарамонтным заводзе імя Арджанікідзэ<ref>[https://tass.ru/proisshestviya/18735653 tass.ru]</ref>, 22 верасня атакаваны штаб Чаарнаморскага флоту Расіі<ref>[https://tass.ru/proisshestviya/18818469 tass.ru]</ref>. |
||
== Насельніцтва == |
== Насельніцтва == |
||
Радок 69: | Радок 69: | ||
[[Катэгорыя:Гарады Крыма]] |
[[Катэгорыя:Гарады Крыма]] |
||
[[Катэгорыя:Крымская федэральная акруга]] |
[[Катэгорыя:Крымская федэральная акруга]] |
||
[[Катэгорыя:Населеныя пункты, заснаваныя ў 1783 годзе]] |
Актуальная версія на 19:37, 21 жніўня 2024
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Севасто́паль (укр. і руск.: Севастополь) — горад на Крымскім паўвостраве[4], на беразе Чорнага мора. Ва Украіне мае спецыяльны адміністрацыйны статус. У Расii мае статус аднаго з 3-х гарадоў федэральнага значэння (нароўні з Масквой i Санкт-Пецярбургам)[5].
Порт, ваенна-марская база.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]У старажытнасці тут знаходзіўся антычны горад Херсанес Таўрычаскі.
Сучасны горад Севастопаль быў заснаваны ў 1783 годзе, пасля далучэння Крыма да Расіі, як база рускай чарнаморскай эскадры. Спачатку называўся Ахціяр (белы ўцёс), з 1784 — Севастопаль (з грэч. — велічны горад). З 1802 уваходзіў у Таўрычаскую губерню. У 1804 аб’яўлены галоўным ваенным портам Чорнага мора. Праславіўся ў час Крымскай вайны (Севастопальская абарона, 1854—1855). З 1875 злучаны чыгункай з Сімферопалем. У канцы XIX ст. буйны прамысловы цэнтр. У Рэвалюцыю 1905—1907 гадоў тут адбылося Севастопальскае паўстанне (1905).
З 1917 у складзе Таўрычаскай савецкай рэспублікі, акупіраваны англійскімі, французскімі і грэчаскімі войскамі. У 1920 вызвалены Чырвонай Арміяй. З 1921 горад у Крымскай аўтаномнай савецкай сацыялістычнай рэспубліцы РСФСР. У Вялікую Айчынную вайну адбылася гераічная Севастопальская абарона (1941—42). Вызвалены ў выніку Крымскай аперацыі (1944).
З 1954 года ў складзе Крымскай вобласці Украіны. У лютым—сакавіку 2014 года, пасля адхілення ад улады ва Украіне Віктара Януковіча, Севастопаль стаў адным з цэнтраў падзей, якія прывялі да фактычнага далучэння Крыма да Расіі.
30 кастрычніка 2022 года здзейснена атака з выкарыстаннем беспілотных апаратаў на караблі Чаарнаморскага флоту Расіі на рэйдах Севастопаля[6]. 13 верасня 2023 года нанесены ракетны ўдар па суднарамонтным заводзе імя Арджанікідзэ[7], 22 верасня атакаваны штаб Чаарнаморскага флоту Расіі[8].
Насельніцтва
[правіць | правіць зыходнік]Насельніцтва складае 379.200 чал. (2007 г.).
Нацыянальны склад насельніцтва, % (паводле перапісаў):
Народы | 2001 г. | 1989 г. |
Рускія | 71,6 | 74,4 |
Украінцы | 22,4 | 20,7 |
Беларусы | 1,6 | 1,9 |
Татары | 0,7 | 0,3 |
Крымскія татары | 0,5 | 0,1 |
Армяне | 0,3 | 0,1 |
Яўрэі | 0,3 | 0,7 |
Помнікі
[правіць | правіць зыходнік]Вядомыя асобы
[правіць | правіць зыходнік]- Аркадзь Цімафеевіч Аверчанка
- Анастасія Бабурава
- Валянцін Мікалаевіч Макараў (1919—1972) — лётчык, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Герой Савецкага Саюза (1943)[9]
- Аляксандр Патупа
- Рыгор Якаўлевіч Ліберзон (1903—1966) — урач-неўролаг. Доктар медыцынскіх навук (1941), прафесар.
Зноскі
- ↑ https://www.citypopulation.de/en/ukraine/cities/
- ↑ Федеральный закон от 21.07.2014 № 248-ФЗ "О внесении изменений в Федеральный закон "Об исчислении времени"
- ↑ Гридасова М. В Севастополе начали выдавать автомобильные номера с кодом 92 // Севастопольская газета — 2014.
- ↑ Гэты аб’ект размешчаны на тэрыторыі паўвострава Крым і кантралюецца Расіяй. Міжнародная супольнасць не прызнае ўключэнне Крыма ў склад Расіі і лічыць яго анексіяй часткі тэрыторыі Украіны (гл. Рэзалюцыю 68/262 Генеральнай Асамблеі ААН).
- ↑ Канстытуцыя Расійскай Федэрацыі, артыкул 65 (на рускай мове)
- ↑ tass.ru
- ↑ tass.ru
- ↑ tass.ru
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9). — С. 529.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Севастопаль // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 287. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Севастопаль Архівавана 12 чэрвеня 2009. — даведнік, фотагалерэя на партале Украіны (руск.)
- Партал Гасцям Севастопаля Архівавана 23 снежня 2010. — (руск.)