Brawddeg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Brawddeg
Math	semantic unit, utterance, linguistic form
Y gwrthwyneb	Q9380011

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Golygiad diweddaraf yn ôl 02:40, 14 Awst 2024

Uned ieithyddol mewn iaith naturiol yw brawddeg, mynegiad sy'n cyfleu gosodiad, gofyniad neu orchymyn.^[1]

Yn y rhan fwyaf o ieithoedd,^[2] mae'n rhaid i frawddeg gynnwys berf gyfyngedig, ond nid yw hyn yn wir yn y Gymraeg. E.e. Hir pob aros.

Rhannau'r frawddeg

Mewn cymal, ceir goddrych a thraethiad; gall fod yn brif gymal neu'n isgymal. Mae'n brawddegau syml yn cynnwys dim ond un cymal (a hwnnw'n brif gymal), ond mewn brawddegau eraill ceir sawl cymal. Mae'r frawddeg gyfansawdd yn cynnwys o leiaf dau brif gymal cydradd, tra mae'r frawddeg gymhleth yn cyfuno prif gymal ag isgymal(au).

Mathau o frawddeg

Brawddeg enwol
Brawddeg ferfol
Brawddeg seml - un prif cymal
Brawddeg gyfansawdd - o leiaf dau brif gymal cydradd wedi'u cysylltu gan gysylltair
Brawddeg gymhleth - un prif cymal ac un neu ragor o isgymalau
Darn brawddeg

Nodiadau

↑ Geiriadur Prifysgol Cymru, argraffiad cyntaf, tud. 313
↑ Maggie Tallerman: Understanding Syntax, cyh. Arnold, 1988, tud. 64: ‘Cross-linguistically, most independent clauses contain finite verbs’

[1] Geiriadur Prifysgol Cymru, argraffiad cyntaf, tud. 313

[2] Maggie Tallerman: Understanding Syntax, cyh. Arnold, 1988, tud. 64: ‘Cross-linguistically, most independent clauses contain finite verbs’

[1]

[2]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
+{{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= gwladwriaeth}}
-Uned [[ieithyddiaeth|ieithyddol]] mewn [[iaith naturiol]] yw '''brawddeg''', [[mynegiad]] sy'n cyfleu gosodiad, gofyniad neu orchymyn<ref>Geiriadur Prifysgol Cymru, argraffiad cyntaf, tud. 313</ref>.
+Uned [[ieithyddiaeth|ieithyddol]] mewn [[iaith naturiol]] yw '''brawddeg''', [[mynegiad]] sy'n cyfleu gosodiad, gofyniad neu orchymyn.<ref>Geiriadur Prifysgol Cymru, argraffiad cyntaf, tud. 313</ref>
-Yn y rhan fwyaf o ieithoedd<ref>Understanding Syntax, gan Maggie Tallerman, cyh. Arnold 1988. Tud. 64 "Cross-linguistically, most independent clauses contain finite verbs"</ref>, mae'n rhaid i frawddeg gynnwys [[berf]] derfynol, ond nid yw hyn yn wir yn y [[Cymraeg|Gymraeg]]. E.e. "Hir pob aros."
+Yn y rhan fwyaf o ieithoedd,<ref>Maggie Tallerman: ''Understanding Syntax'', cyh. Arnold, 1988, tud. 64: ‘Cross-linguistically, most independent clauses contain finite verbs’</ref> mae'n rhaid i frawddeg gynnwys [[berf]] gyfyngedig, ond nid yw hyn yn wir yn y [[Cymraeg|Gymraeg]]. E.e. ''Hir pob aros''.
-==Rhannau'r Frawddeg==
+==Rhannau'r frawddeg==
-Mewn [[cymal]], ceir [[goddrych]] a [[traethiad|thraethiad]]; gall fod yn gymal annibynnol neu ddibynnol. Mae'n brawddegau syml yn cynnwys dim ond un cymal (a hwnnw'n annibynnol), ond mewn brawddegau eraill ceir sawl cymal.
+Mewn [[cymal]], ceir [[goddrych]] a [[traethiad|thraethiad]]; gall fod yn brif gymal neu'n isgymal. Mae'n brawddegau syml yn cynnwys dim ond un cymal (a hwnnw'n brif gymal), ond mewn brawddegau eraill ceir sawl cymal. Mae'r frawddeg gyfansawdd yn cynnwys o leiaf dau brif gymal cydradd, tra mae'r frawddeg gymhleth yn cyfuno prif gymal ag isgymal(au).
-==Mathau o frawddeg==
+==Mathau o frawddeg==
 *[[Brawddeg enwol]]
 *[[Brawddeg ferfol]]
-*[[Brawddeg annormal]]
+*[[Brawddeg seml]] - un prif cymal
+*[[Brawddeg gyfansawdd]] - o leiaf dau brif gymal cydradd wedi'u cysylltu gan gysylltair
-*[[Brawddeg gymysg]]
+*[[Brawddeg gymhleth]] - un prif cymal ac un neu ragor o isgymalau
+*[[Darn brawddeg]]
 ==Nodiadau==
 <references/>
+{{Wiciadur|{{lc:{{PAGENAME}}}}}}
 [[Categori:Gramadeg]]
 [[Categori:Termau iaith]]
 [[Categori:Ieithyddiaeth]]
-[[bg:Изречение]]
-[[br:Frazenn]]
-[[ca:Frase]]
-[[cs:Věta (lingvistika)]]
-[[cv:Предложени]]
-[[da:Sætning (grammatik)]]
-[[de:Satz (Grammatik)]]
-[[en:Sentence (linguistics)]]
-[[es:Oración (gramática)]]
-[[eu:Perpaus]]
-[[fa:جمله]]
-[[fi:Virke]]
-[[fr:Phrase]]
-[[gd:Rosg-rann]]
-[[gl:Oración (gramática)]]
-[[he:משפט (בלשנות)]]
-[[hi:वाक्य और वाक्य के भेद]]
-[[hr:Rečenica]]
-[[id:Kalimat]]
-[[is:Setning (setningafræði)]]
-[[it:Frase]]
-[[ja:文]]
-[[jv:Ukara]]
-[[kk:Сөйлем]]
-[[ko:문장 (언어학)]]
-[[lt:Sakinys]]
-[[mhr:Ойлончо]]
-[[ml:വാചകം]]
-[[nl:Soorten zinnen]]
-[[nn:Setning]]
-[[no:Setning]]
-[[pl:Zdanie]]
-[[pt:Frase, oração e período]]
-[[qu:Hunt'a rimay]]
-[[ro:Propoziție]]
-[[ru:Предложение (лингвистика)]]
-[[simple:Sentence]]
-[[sk:Veta (jazykoveda)]]
-[[sl:Poved]]
-[[sq:Fjalia]]
-[[sr:Реченица]]
-[[sv:Mening (språk)]]
-[[th:ประโยค (ภาษา)]]
-[[tl:Pangungusap]]
-[[tr:Cümle]]
-[[uk:Речення]]
-[[vec:Frase]]
-[[wa:Fråze]]
-[[yi:זאץ]]
-[[zh:句子]]