رشن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۶:۵۲

رَشْنْ از ایزدان بزرگ مزدیسنا و ایزد دادگری‌است. در روز پسین (آخرت) به عنوان سومین داور پس از مهر و سروش حضور دارد. یشت دوازدهم اوستا «رشن‌یشت» در ستایش اوست. هیجدهمین روز ماه به نام این ایزد است.

ریشه‌شناسی کلمه

صورت اوستایی رشن رَشْنَوْ است و آن را با گمان پرهیزگاری یا درخشش معنی کرده‌اند.^∗. صورت پهلوی این نام همان رشن است. در فارسی دری به صورت رش هم آمده‌است.

معرفی

رشن و در اوستا: رَشنو، به معنی پرهیزگاری است و به روایت یشت ۱۷، بند ۱۶، پسر اهوره مزدا و سپندارمذ است و همراه با بهرام و مهر، پدیدآورندهٔ پیروزی برای سپاهیان است. یشت دوازه، بدین ایزد اختصاص یافته‌است.{{|razi }}

رشن، در بسیاری موارد با ایزد ارشتاد یک جا آمده‌است. رشن ایزد عدالت است و همراه مهر و سروش، به داوری روان درگذشتگان می‌پردازد. ترازوی سنجش در این روایت، همواره در دست رشن است و از این جهت همیشه با صفت راستی [دادگری] بیان می‌شود.

روز هیجدهم هر ماه به ایزد رشن، اختصاص دارد و این روز را ایرانیان قدیم، رشن روز می‌نامیدند. رشن روز را در ماههای شهریور و مهر، سعد [= خوش یُمن] و در دیگر ماهها میانه می‌دانستند و در این روز، مسافرت، بازرگانی، کشاورزی و فصد و پوشیدن لباس نو را نیکو می‌دانستند.

بنا به برخی روایات، رشن؛ دشمن راهزنان است و در هر جای [برای یاری مومنان مزدیسنا] باشنده است و به همین شَوَند ):دلیل( پارسایان باید پیوسته از او کمک بگیرند.

گُل ویژهٔ این ایزد در بندهشن، گل نسرین یا گل نسترن است.^∗

پانویس

^ بهار ۸۴ دوستخواه ۹۹۲
^ باجلان ۱۴۲
^ رضی ۲۲۹

منبع

بهار، مهرداد (۱۳۸۱)، پژوهشی در اساطیر ایران، به کوشش ویراستار کتایون مزداپور.، تهران: آگه پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
دوستخواه، جلیل (۱۳۸۱)، اوستا: کهن‌ترین سرودهای ایرانیان، تهران: مروارید پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
جان. راسل. هینیلز (۱۳۸۵)، شناخت اساطیر ایران، ترجمهٔ باجلان فرّخی، تهران: انتشارات اساطیر، شابک ISBN ۹۶۴-۳۳۱-۲۶۴-X مقدار |شابک= را بررسی کنید: invalid character (کمک) پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
رضیو هاشم (۱۳۸۲)، آیین مغان (پژوهشی در باره دین‌های ایرانی)، تهران: انتشارات سخن

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 == ریشه‌شناسی کلمه ==
-صورت اوستایی ''رشن'' ''رَشْنَوْ'' است و آن را با حدس و گمان پرهیزگاری یا درخشش معنی کرده‌اند.{{نشان|bahardoost}}. صورت [[پهلوی (زبان)|پهلوی]] این نام همان ''رشن'' است. در [[فارسی|فارسی دری]] به صورت ''رش'' هم آمده‌است.
+صورت اوستایی ''رشن'' ''رَشْنَوْ'' است و آن را با گمان پرهیزگاری یا درخشش معنی کرده‌اند.{{نشان|bahardoost}}. صورت [[پهلوی (زبان)|پهلوی]] این نام همان ''رشن'' است. در [[فارسی|فارسی دری]] به صورت ''رش'' هم آمده‌است.
 == معرفی ==
-''رشن'' و در اوستا: ''رَشنو''، به معنی پرهیزگاری است و به روایت [[یشت]] ۱۷، بند ۱۶، پسر [[اهوره مزدا]] و [[سپندارمذ]] است و همراه با [[بهرام]] و [[مهر]]، پدیدآورندهٔ پیروزی برای سپاهیان است. یشت دوازه، بدین ایزد اختصاص یافته‌است.
+''رشن'' و در اوستا: ''رَشنو''، به معنی پرهیزگاری است و به روایت [[یشت]] ۱۷، بند ۱۶، پسر [[اهوره مزدا]] و [[سپندارمذ]] است و همراه با [[بهرام]] و [[مهر]]، پدیدآورندهٔ پیروزی برای سپاهیان است. یشت دوازه، بدین ایزد اختصاص یافته‌است.{{|razi }}
-رشن، در بسیاری موارد با ایزد [[ارشتاد]] یک جا آمده‌است. رشن ایزد عدالت است و همراه مهر و سروش، به داوری روان درگذشتگان می‌پردازد. ترازوی سنجش در این روایت، همواره در دست رشن است و از این جهت همیشه با صفت راستی [دادگری] بیان می‌شود.<ref>رضی هاشم؛ «آیین مغان (پژوهشی در باره دین‌های ایرانی)»؛ انتشارات سخن؛ تهران؛ 1382؛ رویه: ۲۲۹</ref>
+رشن، در بسیاری موارد با ایزد [[ارشتاد]] یک جا آمده‌است. رشن ایزد عدالت است و همراه مهر و سروش، به داوری روان درگذشتگان می‌پردازد. ترازوی سنجش در این روایت، همواره در دست رشن است و از این جهت همیشه با صفت راستی [دادگری] بیان می‌شود.
 روز هیجدهم هر ماه به '''ایزد رشن'''، اختصاص دارد و این روز را ایرانیان قدیم، '''رشن روز''' می‌نامیدند. رشن روز را در ماههای شهریور و مهر، سعد [= خوش یُمن] و در دیگر ماهها میانه می‌دانستند و در این روز، مسافرت، [[بازرگانی]]، [[کشاورزی]] و [[فصد]] و پوشیدن لباس نو را نیکو می‌دانستند.
@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 # {{پاورقی|bahaardoost}}بهار ۸۴ دوستخواه ۹۹۲
 # {{پاورقی|bajlan}} باجلان ۱۴۲
+# {{پاورقی|razi}} رضی ۲۲۹
 == منبع ==
 * {{یادکرد|کتاب=پژوهشی در اساطیر ایران|نویسنده=بهار، مهرداد|کوشش=ویراستار [[کتایون مزداپور]]|چاپ=چهارم|ناشر=آگه|سال=۱۳۸۱|شهر = تهران}}
 * {{یادکرد|نویسنده=دوستخواه، جلیل|کتاب=اوستا: کهن‌ترین سرودهای ایرانیان|ناشر=مروارید|شهر=تهران|چاپ = ششم|سال=۱۳۸۱}}
 * {{یادکرد|کتاب= شناخت اساطیر ایران|نویسنده =جان. راسل. هینیلز|ترجمه= باجلان فرّخی|ناشر = انتشارات اساطیر|چاپ=دوم|شهر=تهران|سال=۱۳۸۵|شابک=ISBN 964-331-264-X}}
+* {{یادکرد|کتاب=آیین مغان (پژوهشی در باره دین‌های ایرانی)|نویسنده=رضیو هاشم|ناشر=انتشارات سخن|سال=۱۳۸۲|شهر= تهران}}
 {{ایزدان ایران}}

ن ب و ایزدان اساطیری ایران
امشاسپندان	وهومن • اشه وهیشته • شهریور • سپنته آرمیتی • خرداد • امرداد
ایزدان نرینه	میترا • مهر • اپام نپات • تیشتر • رپیتون • بهرام • وای • رشنو • سروش • نریوسنگ • آریامن • رام
ایزدبانوان	آناهیتا • ایزد دین • چیستا • اشتاد • اشی/اهریشونگ • مارسپند
متون و منابع	اوستا • بندهشن • دین‌کرد • گزیده‌های زادسپرم
ایزدان مانوی	امهرسپندان • مهر • نریسه ایزد • واپسین ایزد • دوست روشنان • ستون روشنی
مفاهیم مرتبط	دیو • کماله‌دیوان
اساطیر ایران • فهرست ایزدان ایرانی • یشت‌ها