Don Quixote da Mancha
Don Quixote da Mancha | |
---|---|
Portada | |
T�tulo orixinal | Don Quijote de la Mancha |
Autor/a | Miguel de Cervantes |
Orixe | Espa�a |
Lingua | castel�n |
X�nero(s) | Novela de cabalar�as |
Editorial | Francisco de Robles Xuntanza Editorial (en galego) |
Data de pub. | 1605 e 1615 1990 (en galego) |
Traduci�n | Valent�n Arias, Xela Arias, Mar�a Xes�s Sen�n, Mar�a Xosefa Sen�n, Xos� Ant�n Palacio S�nchez, Xavier Sen�n |
Na rede | |
[ editar datos en Wikidata ] |
Don Quixote da Mancha (en castel�n: Don Quijote de la Mancha),[1] � unha novela escrita por Miguel de Cervantes. Publicada a s�a primeira parte co t�tulo de O enxe�oso fidalgo don Quixote da Mancha (en castel�n: El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha) a comezos de 1605, � a obra m�is destacada da literatura espa�ola e unha das principais da literatura universal.[2][3] En 1615 apareceu a s�a continuaci�n baixo o t�tulo de Segunda parte del ingenioso caballero don Quijote de la Mancha. O Quixote de 1605 publicouse dividido en catro partes; pero semella que o Quixote de 1615 en calidade de Segunda parte da obra, quedou revocada de feito a partici�n en catro secci�ns do volume publicado dez anos antes por Cervantes.[4]
� a primeira obra xenuinamente desmitificadora da tradici�n cabaleiresca e cort�s polo seu tratamento chanceiro. Representa a primeira novela moderna e a primeira novela polif�nica; como tal, exerceu un enorme influxo en toda a narrativa europea. Por considerarse �o mellor traballo literario xamais escrito�, encabezou a lista das mellores obras literarias da historia, que se estabeleceu coas votaci�ns de cen grandes escritores de 54 nacionalidades a petici�n do Club Noruegu�s do Libro en 2002; as�, foi a �nica excepci�n na estrita orde alfab�tica que se dispuxo.[5]
Foi traducido � galego en 1990 por Xela Arias, Valent�n Arias, Xosefa S. Fern�ndez, A. Palacio S�nchez, Xavier Sen�n e Xes�s Sen�n (Xuntanza, ISBN 84-86614-64-3).[6] Esta traduci�n, do texto completo, fora precedida pola traduci�n dun fragmento do cap�tulo 11 da primeira parte, realizada por Ant�n Valc�rcel e publicada no n� 6 d'A Nosa Terra, do 5 de xaneiro de 1917. Segundo Xes�s Alonso Montero, este foi o primeiro texto de Cervantes traducido � galego.[7]
Primeira parte
[editar | editar a fonte]Comeza cun pr�logo no cal se burla da erudici�n pedantesca cuns poemas c�micos, a maneira de preliminares, compostos en loor da obra polo mesmo autor, xa que non atopou ningu�n que quixese loar unha obra tan extravagante (como sabemos por unha carta de Lope de Vega). Segundo Lope, tratar�ase dunha escritura desatada libre de normativas, que mestura o x�nero l�rico, �pico, tr�xico e c�mico e onde se meten no medio do desenvolvemento historias de diversos x�neros, como as de Gris�stomo e a pastora Marcela, a novela El curioso impertinente, a historia do cativo, o discurso sobre as armas e as letras, a da Idade de ouro do home, a primeira sa�da de Don Quixot e a segunda co seu inseparable escudeiro Sancho Panza. Esta digresi�n estil�stica foi corrixida na segunda parte da novela, con Don Quixote e Sancho como protagonistas absolutos.
Cervantes crea unha orixe ficticia da historia facendo ver que se basea no manuscrito dun tal Cide Hamete Benengeli, historiador mourisco inventado con nome de car�cter humor�stico (Benengeli far�a referencia a unha berenxena).[8] O libro comeza coa frase posiblemente m�is famosa da literatura castel�:
Nun lugar da Mancha de cuxo nome non me quero lembrar, non hai moito tempo viv�a un fidalgo dos de lanza en estaleiro, adarga antiga, cabalo fraco e galgo corredor.[9]
O libro narra as aventures por terras de Castela-A Mancha e a Coroa de Arag�n do xentilhome Alonso Quijano, que � descrito no cap�tulo I como un home da baixa nobreza castel� (castellano viejo), esmirrado e amareleto que gastara todos os seus recursos e enerx�as na adquisici�n e lectura de libros de cabalar�a. O protagonista tolea porque confunde a ficci�n e a realidade nas s�as lectures e querendo emular os protagonistas, faise nomear cabaleiro no cap�tulo III. Para armarse cabaleiro, Don Quixote entra nun hostal que confunde cun castelo, toma a d�as prostitutas por doncelas, o porqueiro por trompeteiro que anuncia a s�a chegada o hostaleiro retranqueiro como gobernador do castelo. A cerimonia � unha autentica burla porque non cumpre ning�n requisito dunha ordenaci�n cabaleiresca,[10] mais Don Quixote marcha de al� satisfeito.
Segunda parte
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou secci�n ampliando a informaci�n que achega. Se cadra, podes atopar m�is informaci�n na p�xina de conversa. |
A segunda parte de Don Quixote caracter�zase per estar m�is achegada estilisticamente � novela moderna por que non aparecen tantos personaxes como na primeira parte (o protagonismo recae exclusivamente en Don Quixote e Sancho) e o punto de vista narrativo � m�is homox�neo. Na segunda parte n�rrase a terceira e derradeira sa�da, co encontro co bandoleiro Perot Rocaguinarda, a estad�a en Barcelona, a recuperaci�n do siso e o final de Don Quixote.
Interpretaci�ns
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou secci�n ampliando a informaci�n que achega. Se cadra, podes atopar m�is informaci�n na p�xina de conversa. |
Tem�tica
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou secci�n ampliando a informaci�n que achega. Se cadra, podes atopar m�is informaci�n na p�xina de conversa. |
Orixinalidade
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou secci�n ampliando a informaci�n que achega. Se cadra, podes atopar m�is informaci�n na p�xina de conversa. |
T�cnica
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou secci�n ampliando a informaci�n que achega. Se cadra, podes atopar m�is informaci�n na p�xina de conversa. |
Transcendencia
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou secci�n ampliando a informaci�n que achega. Se cadra, podes atopar m�is informaci�n na p�xina de conversa. |
Continuacións
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Edicións
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Na música
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
No cinema
[editar | editar a fonte]Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Na primeira edición da novela, publicada a comezos de 1605, o título que aparece na portada é EL INGENIOSO HIDALGO DON QVIXOTE DE LA MANCHA. En canto ós aspectos ortográficos, a grafía V era a habitual na época para representar en letra maiúscula ó fonema vocálico /u/; en canto á X, representaría neste caso, moi probablemente, o fonema fricativo alveolar /x/ (pronunciado como a j castelá), algo que seguiría facendo (a carón das grafías «j» e «i») tanto en letra maiúscula como en minúscula, até o século XVIII. En canto ó título orixinal, postulouse que fose El ingenioso hidalgo de la Mancha, segundo aparece na «tasa» e o «privilegio real» dos preliminares da primeira parte de 1605, aínda que non se puido discernir se esta formulación responde á intención de Cervantes ou a un descoido ó tramitar a publicación da novela, é unha abreviación de El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha ou procede dun erro administrativo. Cfr. nota 2 da tasa na ed. de F. Rico publicada por el CVC.
- ↑ Pérez de Antón, Francisco (decembro de 2004). "La lección moral de Cervantes" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 13 de outubro de 2017. Consultado o 04 de decembro de 2018.
- ↑ "The most popular books of all time". Lovereading.co.uk (en inglés). agosto de 2014. Consultado o 28 de xaneiro de 2016.
- ↑ "Primera parte del ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha". IES Adaja. Arquivado dende o orixinal o 22 de decembro de 2015. Consultado o 26 de xaneiro de 2016.
- ↑ (en inglés) «The top 100 books of all time.» The Guardian. Consultado o 14 de xaneiro de 2013.
- ↑ O enxeñoso fidalgo Don Quixote da Mancha de Xuntanza Editorial na páxina do Instituto Cervantes.
- ↑ Xesús Alonso Montero. "O primeiro Quixote en galego", RAG, 21.04.2016.
- ↑ De Riquer, Martí (1996). Don Quijote de la Mancha. Edición, introducción y notas a cargo de Martí de Riquer. (en castelán) (8ª Edición, outubro de 2001 ed.). Barcelona: Planeta. pp. 1138. ISBN 84-08-01882-5.
páxina 102
- ↑ Traducido do orixinal: En un lugar de la Mancha, de cuyo nombre no quiero acordarme, no ha mucho tiempo que vivía un hidalgo de los de lanza en astillero, adarga antigua, rocín flaco y galgo corredor.
- ↑ De Riquer, Martí (1996). Don Quijote de la Mancha. Edición, introducción y notas a cargo de Martí de Riquer. (en castelán) (8ª edición: outubro de 2001 ed.). Barcelona: Planeta. pp. 1138. ISBN 84-08-01882-5.
Páxinas 48-49
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Don Quixote da Mancha |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- El ingenioso hidalgo Don Quijote de La Mancha na Biblioteca Nacional de España
- Ficha documental na Biblioteca Nacional de España
- Ficha de la primera edición del Quijote na Biblioteca Dixital Hispánica da Biblioteca Nacional de España
- Don Quijote de la Mancha Edición dirixida por Francisco Rico no Centro Virtual Cervantes