Don Quixote da Mancha

Don Quixote da Mancha
Portada
T�tulo orixinal	Don Quijote de la Mancha
Autor/a	Miguel de Cervantes
Orixe	Espa�a
Lingua	castel�n
X�nero(s)	Novela de cabalar�as
Editorial	Francisco de Robles Xuntanza Editorial (en galego)
Data de pub.	1605 e 1615 1990 (en galego)
Traduci�n	Valent�n Arias, Xela Arias, Mar�a Xes�s Sen�n, Mar�a Xosefa Sen�n, Xos� Ant�n Palacio S�nchez, Xavier Sen�n
Na rede
[ editar datos en Wikidata ]

Don Quixote da Mancha (en castel�n: Don Quijote de la Mancha), � unha novela escrita por Miguel de Cervantes. Publicada a s�a primeira parte co t�tulo de O enxe�oso fidalgo don Quixote da Mancha (en castel�n: El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha) a comezos de 1605, � a obra m�is destacada da literatura espa�ola e unha das principais da literatura universal. En 1615 apareceu a s�a continuaci�n baixo o t�tulo de Segunda parte del ingenioso caballero don Quijote de la Mancha. O Quixote de 1605 publicouse dividido en catro partes; pero semella que o Quixote de 1615 en calidade de Segunda parte da obra, quedou revocada de feito a partici�n en catro secci�ns do volume publicado dez anos antes por Cervantes.

� a primeira obra xenuinamente desmitificadora da tradici�n cabaleiresca e cort�s polo seu tratamento chanceiro. Representa a primeira novela moderna e a primeira novela polif�nica; como tal, exerceu un enorme influxo en toda a narrativa europea. Por considerarse �o mellor traballo literario xamais escrito�, encabezou a lista das mellores obras literarias da historia, que se estabeleceu coas votaci�ns de cen grandes escritores de 54 nacionalidades a petici�n do Club Noruegu�s do Libro en 2002; as�, foi a �nica excepci�n na estrita orde alfab�tica que se dispuxo.

Foi traducido � galego en 1990 por Xela Arias, Valent�n Arias, Xosefa S. Fern�ndez, A. Palacio S�nchez, Xavier Sen�n e Xes�s Sen�n (Xuntanza, ISBN 84-86614-64-3). Esta traduci�n, do texto completo, fora precedida pola traduci�n dun fragmento do cap�tulo 11 da primeira parte, realizada por Ant�n Valc�rcel e publicada no n� 6 d'A Nosa Terra, do 5 de xaneiro de 1917. Segundo Xes�s Alonso Montero, este foi o primeiro texto de Cervantes traducido � galego.

Varias edici�ns do Quixote, entre elas d�as en galego.

Primeira parte

Comeza cun pr�logo no cal se burla da erudici�n pedantesca cuns poemas c�micos, a maneira de preliminares, compostos en loor da obra polo mesmo autor, xa que non atopou ningu�n que quixese loar unha obra tan extravagante (como sabemos por unha carta de Lope de Vega). Segundo Lope, tratar�ase dunha escritura desatada libre de normativas, que mestura o x�nero l�rico, �pico, tr�xico e c�mico e onde se meten no medio do desenvolvemento historias de diversos x�neros, como as de Gris�stomo e a pastora Marcela, a novela El curioso impertinente, a historia do cativo, o discurso sobre as armas e as letras, a da Idade de ouro do home, a primeira sa�da de Don Quixot e a segunda co seu inseparable escudeiro Sancho Panza. Esta digresi�n estil�stica foi corrixida na segunda parte da novela, con Don Quixote e Sancho como protagonistas absolutos.

Cervantes crea unha orixe ficticia da historia facendo ver que se basea no manuscrito dun tal Cide Hamete Benengeli, historiador mourisco inventado con nome de car�cter humor�stico (Benengeli far�a referencia a unha berenxena). O libro comeza coa frase posiblemente m�is famosa da literatura castel�:

Nun lugar da Mancha de cuxo nome non me quero lembrar, non hai moito tempo viv�a un fidalgo dos de lanza en estaleiro, adarga antiga, cabalo fraco e galgo corredor.

O libro narra as aventures por terras de Castela-A Mancha e a Coroa de Arag�n do xentilhome Alonso Quijano, que � descrito no cap�tulo I como un home da baixa nobreza castel� (castellano viejo), esmirrado e amareleto que gastara todos os seus recursos e enerx�as na adquisici�n e lectura de libros de cabalar�a. O protagonista tolea porque confunde a ficci�n e a realidade nas s�as lectures e querendo emular os protagonistas, faise nomear cabaleiro no cap�tulo III. Para armarse cabaleiro, Don Quixote entra nun hostal que confunde cun castelo, toma a d�as prostitutas por doncelas, o porqueiro por trompeteiro que anuncia a s�a chegada o hostaleiro retranqueiro como gobernador do castelo. A cerimonia � unha autentica burla porque non cumpre ning�n requisito dunha ordenaci�n cabaleiresca, mais Don Quixote marcha de al� satisfeito.

Segunda parte

A segunda parte de Don Quixote caracter�zase per estar m�is achegada estilisticamente � novela moderna por que non aparecen tantos personaxes como na primeira parte (o protagonismo recae exclusivamente en Don Quixote e Sancho) e o punto de vista narrativo � m�is homox�neo. Na segunda parte n�rrase a terceira e derradeira sa�da, co encontro co bandoleiro Perot Rocaguinarda, a estad�a en Barcelona, a recuperaci�n do siso e o final de Don Quixote.

Véxase tamén

Outros artigos

• Biblioteca Galega de Clásicos Universais

Ligazóns externas

• El ingenioso hidalgo Don Quijote de La Mancha na Biblioteca Nacional de España
• Ficha documental na Biblioteca Nacional de España
• Ficha de la primera edición del Quijote na Biblioteca Dixital Hispánica da Biblioteca Nacional de España
• Don Quijote de la Mancha Edición dirixida por Francisco Rico no Centro Virtual Cervantes