Naar inhoud springen

Imre Kertész

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door JanSchoute (overleg | bijdragen) op 5 mrt 2013 om 17:04.
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Imre Kertész
Imre Kertész in Szeged (2007)
Imre Kertész in Szeged (2007)
Algemene informatie
Geboren 9 november 1929
Geboorte­plaats Boedapest
Overleden 31 maart 2016[1][2][3][4][5][6][7][8]
Overlijdensplaats Boedapest[1]
Land Vlag van Hongarije Hongarije
Werk
Jaren actief 1975-heden
Dbnl-profiel
(en) IMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Imre Kertész [ˈimrɛ ˈkɛrteːs]? (Boedapest, 9 november 1929) is een Joods-Hongaars schrijver, Holocaustoverlever en Nobelprijswinnaar (2002).

Zijn leven

Kertész werd in 1944 door de Duitse bezetter vanwege zijn Joodse afkomst naar het concentratiekamp Auschwitz afgevoerd, vervolgens naar het kamp Buchenwald en het kamp Tr�glitz/Rehmsdorf bij Zeitz. Na het behalen van zijn middelbare schooldiploma in 1948 werkte hij voor de kranten Vil�goss�g en Esti Budapest. In 1951 werkte hij een tijdje als fabrieksarbeider. Van 1951 tot 1953 was hij medewerker bij het Ministerie van Metallurgie en Werktuigindustrie. Vervolgens was hij 2 jaar in militaire dienst. Daarna werd hij beroepsschrijver en vertaler.

Zijn werken

Aanvankelijk wilde men zijn boek Sorstalans�g, dat de ervaringen beschrijft van een 15-jarige jongen in bovengenoemde concentratiekampen, niet uitgeven, wegens vermeend gebrek aan niveau. Uiteindelijk kwam het in 1975 uit (vert. Henry Kammer: Onbepaald door het lot, 1995). Onder de naam Fateless is het boek verfilmd (2005, regisseur Lajos Koltai). Het boek vond echter in het begin geen grote weerklank. Kert�sz schreef over dit gebrek aan erkenning in A kudarc uit 1988 (vert. Henry Kammer: Het fiasco, 1998). In 1990 verscheen Kaddis a meg nem sz�letett gyermek�rt (vert. Kammer: Kaddish voor een niet geboren kind, 1994). Genoemde 3 boeken worden als een trilogie gezien. Andere prozawerken van Kertész zijn A nyomkereső uit 1977 (vert. Kammer: Sporenzoeker, 2004) en Az angol lobogó uit 1991. Een soort dagboek in romanvorm is Gályanapló van 1992 (vert. Kammer: Dagboek van een galeislaaf, 2003). Valaki más: a változás krónikája van 1997 bestaat uit aantekeningen uit de jaren 1991-1995. Zijn lezingen en essays zijn verzameld in A Holocaust mint kultúra uit 1993, in A gondolatnyi csend, amíg a kivégzőosztag újratölt (1998) en in A száműzött nyelv uit 2001. Zijn werken zijn in vele talen vertaald . Kertész' werk werd aanvankelijk niet erg erkend in Hongarije, waarop hij naar Duitsland verhuisde. Hij schrijft echter nog wel steeds in het Hongaars en stuurt zijn manuscripten ook naar uitgevers in Hongarije.

Zijn schrijverschap

In de werken van Imre Kertész staat de Holocaust centraal. Hij ziet Auschwitz, oftewel de meedogenloze vervolging van en moord op de joden niet als een toevallige gebeurtenis, maar eerder als een gevolg van de ontmenselijking in de moderne tijd. Niet alleen het nationaal-socialisme, maar ook het communisme ziet hij als totalitaire staatsvorm die tot vernedering van de mens leidt. De mens, die ervoor moet kiezen slachtoffer of dader te worden. Collaboratie en compromissen waren nodig om te overleven. Opvallend genoeg is Imre Kertész niet eens negatief over zijn periode in Auschwitz en Buchenwald. Tegen Newsweek[9] zei hij ooit:"Ik beleefde mijn meest wezenlijke geluksmomenten in het concentratiekamp. je kunt je niet indenken wat het betekent om in het kampziekenhuis te mogen liggen, of om 10 minuten pauze te krijgen van onbeschrijflijke arbeid. Om zo dicht bij de dood te staan is ook een soort geluk. Alleen al het overleven is de grootste vrijheid die je kunt beleven".

In het Nederlands vertaalde werken

  • Kaddish voor een niet geboren kind. Henry Kammer, 1994. Uitgever Van Gennep, Amsterdam.
  • Onbepaald door het lot. Henry Kammer, 1995. Uitgever Van Gennep, Amsterdam.
  • Het fiasco. Henry Kammer, 1999. Uitgever Van Gennep, Amsterdam.
  • Ik, de ander. Henry Kammer, 2001. Uitgever Van Gennep, Amsterdam.
  • Dagboek van een galeislaaf. Henry Kammer, 2003. Uitgever Van Gennep, Amsterdam.
  • Sporenzoeker. Henry Kammer, 2004. Uitgever Van Gennep, Amsterdam.
  • Liquidatie. Mari Alföldy, 2004. Uitgever De Bezige Bij, Amsterdam.


Zie de categorie Imre Kertész van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.