Перайсці да зместу

Пярэдняя Азія

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Пярэдняя Азія
Выява
Кантынент Азія
Тэрыторыя перакрываецца з Сярэдні Усход
Колькасць насельніцтва
  • 296 392 034 чал. (2023)[1]
Мяжуе з Цэнтральная Азія і Паўднёвая Азія
Карта месцазнаходжання
Эканоміка тэмы economy of West Asia[d]
Колькасць дзяцей, якія не вучацца ў школе 9 610 946[2]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Пярэдняя Азія

Пярэдняя Азія (Заходняя Азія, Паўднёва-Заходняя Азія) — геаграфічны рэгіён у Азіі, які ўключае ў сябе, з геаграфічнага пункта гледжання, Закаўказзе, Капетдаг, Малаазіяцкае, Армянскае і Іранскае нагор’і, Месапатамію, Аравійскі паўвостраў і Левант, а з палітычнага пункта гледжання тры рэгіёна — Блізкі Усход (без Афрыканскай часткі), Сярэдні Усход і Паўднёвы Каўказ (часткова).

Пярэдняя Азія на карце свету

Геалагічная будова

[правіць | правіць зыходнік]

Большая частка Заходняй Азіі запоўнена горнымі сістэмамі Альпійскай геасінклінальнай вобласці, якія з’яўляюцца працягамі горных сістэм Паўднёвай Еўропы. У рэльефе яны выяўлены ў выглядзе нагор’яў з адносна прыпаднятымі ўкраіннымі ланцугамі і апушчанымі ўнутранымі пласкагор’ямі. На поўдзень ад іх прычляняецца Аравійска-Сірыйская глыба, якая ўяўляе частку Афрыканскай платформы. Аравійская вобласць ва ўсіх адносінах бліжэй да Паўночнай Афрыкі, чым да астатняй Азіі.

Прыродныя характарыстыкі

[правіць | правіць зыходнік]

Агульнай характарыстыкай з’яўляецца перавага арыдных ландшафтаў з шырока распаўсюджанымі пустынямі, паўпустынямі і сухімі стэпамі, наяўнасцю вялікіх бяссцёкавых абласцей. Лепшай увільготненасцю адрозніваюцца ўзбярэжжы Міжземнага, Чорнага, поўдня Каспійскага мораў, а таксама паўднёвы захад Аравійскага паўвострава і некаторыя горныя раёны.

Рэгіён багаты нафтай (галоўным чынам у басейне Персідскага заліва і Каспійскага мора).

Важную ролю ў сельскай гаспадарцы большасці краін Пярэдняй Азіі адыгрывае наяўнасць пашавых угоддзяў, што вызначае развіццё тут жывёлагадоўлі (у многіх раёнах — качавога).

Сучасны палітычны падзел

[правіць | правіць зыходнік]

Варта адзначыць, што Азербайджан і Грузію адносяць часткова або цалкам да спісу еўрапейскіх краін. Уключэнне Азербайджана і Грузіі ў спіс краін Заходняй Азіі, грунтуецца перш за ўсё на частковым геаграфічным размяшчэнні паміж Еўропай і Азіяй [3]

У наш час гэты рэгіён ахоплівае тэрыторыі дзяржаў:

На тэрыторыі рэгіёна знаходзіцца таксама большасць часткова прызнаных дзяржаў свету:

А таксама непрызнаная дзяржава:

Асноўныя этнічныя групы рэгіёна:

Зноскі

  1. (unspecified title)World Bank Open Data. Праверана 22 кастрычніка 2024.
  2. UNESCO Institute for Statistics
  3. map europe, worldatlas. Worldatlas(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 лістапада 2013. Праверана 1 кастрычніка 2012.
  • Западная Азия. Серия «Обычаи народов мира». М.: «Мир книги», 2010. 222 с. ISBN 5486035837, 9785486035838
  • История Древнего Востока: Зарождение древнейших классовых обществ и первые очаги рабовладельческой цивилизации. Ч. 2: Передняя Азия, Египет. М., 1998.
  • Лазарев М. С. Западная Азия: этнополитическая ситуация / Институт востоковедения (Российская академия наук). . М.: «Наука», Издательская фирма «Восточная лит-ра», 1993. 230 с.
  • Прошин Н. И., Куракова Л. И. Зарубежная Азия: общий обзор, Юго-Западная Азия. Энциклопедия «Страны и народы». М.: «Мысль», 1979. 380 с.
  • Языки мира: Древние реликтовые языки Передней Азии / РАН. Институт языкознания. Под ред. Н. Н. Казанского, А. А. Кибрика, Ю. Б. Корякова. — М.: Academia, 2010.