Idi na sadržaj

Süleyman Demirel

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Süleyman Demirel
9. predsjednik Turske
Vrijeme na dužnosti
16. maj 1993 – 16. maj 2000.
PrethodnikTurgut Özal
NasljednikAhmet Necdet Sezer
Premijer Turske
Vrijeme na dužnosti
20. novembar 1991 – 16. maj 1993.
PrethodnikMesut Yılmaz
NasljednikErdal İnönü (v.d.)
Vrijeme na dužnosti
12. novembar 1979 – 12. septembar 1980.
PrethodnikBülent Ecevit
NasljednikTurhan Feyzioğlu
Vrijeme na dužnosti
21. juli 1977 – 5. januar 1978.
PrethodnikBülent Ecevit
NasljednikBülent Ecevit
Vrijeme na dužnosti
31. mart 1975 – 21. juni 1977.
PrethodnikSadi Irmak
NasljednikBülent Ecevit
Vrijeme na dužnosti
21. oktobar 1965 – 16. mart 1971.
PrethodnikSuat Hayri Ürgüplü
NasljednikNihat Erim
Lični podaci
Rođenje (1924-11-01) 1. novembar 1924.
Atabey, Turska
Smrt17. juni 2015(2015-06-17) (90 godina)
Ankara, Turska
NacionalnostTurčin
SupružnikNazmiye Demirel

Sami Süleyman Gündoğdu Demirel je bio turski političar, koji je 5 puta obavljao dužnost premijera i bio 9. predsjednik Turske.

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Rođen je u mjestu İslamköy, pokrajina Isparta. Nakon završetka osnovne škole u rodnom mjestu, nastavlja obrazovanje. Po zanimanju je bio diplomirani građevinski inžinjer. Kao mlad i sposoban, bio je na usavršavanju u SAD-u, a kasnije je u struci radio na mnogim visokim položajima. Već sa 30 godina bio je generalni direktor Državnog odjela za brane. Nadgledao je gradnju mnogih brana, elektrana i postrojenja za navodnjavanje.

U politiku je ušao vrlo rano. Prvo je pripadao Stranci prava (Adalet Partisi). U toj organizaciji se istakao, pa je na drugoj velikoj stranačkoj konvenciji izabran za predsjednika stranke. Tada je imao 40 godina. Navodno je njegov izbor za predsjednika AP-a žestoko podupirao Cemal Gürsel, 4. predsjednik Turske.

Kad je 27. maja 1960. izvršen puč, Gürsel je izabran za šefa države, a Demirelu je povjeren zadatak sastavljanja vlade. Stvorio je koalicijsku vladu, ali je na izborima 1965. njegova stranka stvorila većinsku vladu jer je bila jedini pobjednik izbora.

Bio je premijer 5 puta, sve do 12. septembra 1980, kada se dogodio puč koji je predvodio Kenan Evren. Ključni politički akteri tokom Evrenove vladavine bili su Demirel, koji je desno orijentiran, i Bülent Ecevit, ljevičarski vođa.

Nakon puča 1980, Demirelu je 10 godina zabranjeno učestvovanje u aktivnoj politici. Međutim, on se ne miri s tom odlukom te je 1987. održan referendum kojim se on vratio u politiku i protivio se Evrenovoj "vlasti".

Kako se AP ugasio, osnovana je Stranka pravog puta, (danas Demokratska stranka), čiji je bio prvi vođa (od 1983. do 1993).

Kad je Turgut Özal iznenada umro 1993, turska narodna skupština bira ga za predsjednika. Polaže zakletvu 16. maja 1993, a odstupa s vlasti na isti datum 7 godina poslije. Bio je jedini strani visoki zvaničnik na sahrani Franje Tuđmana. Bio je oženjen suprugom Nazmiye, ali nije imao djece.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]