Saltar ao contido

Cigarro

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Un puro xunto ao seu envase.
Un pito prendido.

O cigarro, nas s�as d�as modalidades, o cigarro puro ou o cigarro envolto en papel, o popular pito,[1] son dous dos formatos m�is populares no consumo de tabaco.

O cigarro (na s�a forma de puro) foi definido por Bartolom� de las Casas na s�a Historia de las Indias como:

ciertas hojas secas envueltas en otras hojas, tambi�n secas, parecidas a los petardos ... Se encienden por un extremo y se chupan por el otro (...) para introducir en los pulmones ese humo con el que adormecen el cuerpo y as� se embriagan.

O cigarro puro foi condenado xa por Xacobe I de Inglaterra por ser repulsivo para o olfacto, desagrad�bel para a vista, perigoso para o cerebro e nocivo para os pulm�ns.

Historia

[editar | editar a fonte]
Reproduci�n dunha talla do templo de Palenque (M�xico), na que se ve a un sacerdote maia fumando en pipa.
La Cometa de Francisco de Goya, cadro no que se representa a un home (en primeiro plano, � esquerda) fumando un primitivo cigarro.

Crese que a planta de tabaco, a Nicotiana tabacum, � orixinaria da zona do planalto andino e que chegou ao Caribe uns 2 000 ou 3 000 anos antes de Cristo. Cando Col�n chegou a Am�rica, a planta xa se estendera por todo o continente e case todas as s�as tribos e naci�ns tiveran contacto co tabaco e ti�an con el unha relaci�n m�is ou menos intensa.

O 28 de outubro de 1492 foi unha data clave na historia do tabaco. Ese d�a, Col�n e as s�as naves chegaron � ba�a de Bariai, cacicado de Maniab�n, na costa noroeste da illa de Cuba, ao norte da actual provincia de Holgu�n. �...Es aquella isla la m�s hermosa que ojos hayan visto...�, escribir�a logo Col�n no seu diario, impresionado polo esplendor e a variedade de cores que lle ofrec�a a terra que acababa de descubrir.

Uns d�as m�is tarde Col�n, como era o seu costume, mandou a dous dos seus homes, Luis de Torres e Rodrigo de Xerez, a explorar a zona circundante e, se era pos�bel, contactar cos emisarios do Gran Khan. Col�n a�nda cr�a que chagara �s Indias, e a s�a �nica obsesi�n era reunirse con ditos emisarios para levar a cabo a principal misi�n que lle encomendaran os Reis Cat�licos: firmar un tratado comercial.

Entre os d�as 2 e 5 de novembro, os dous exploradores percorreron a zona pr�xima ao lugar de desembarco e encontr�ronse cos habitantes da illa, os indios ta�nos. Unha das cousas que m�is lles chamou a atenci�n foi ver a homes e mulleres aspirando o fume duns cilindros de follas secas.

De regreso a Praia Branca, na ba�a, relatan a Col�n o que viran e este fixo a seguinte anotaci�n no seu diario o 6 de novembro de 1492:

...Iban siempre los hombres con un tiz�n en las manos (cuaba) y ciertas hierbas para tomar sus sahumerios, que son unas hierbas secas (cojiba) metidas en una cierta hoja seca tambi�n a manera de mosquete..., y encendido por una parte del por la otra chupan o sorben, y reciben con el resuello para adentro aquel humo, con el cual se adormecen las carnes y cuasi emborracha, y as� diz que no sienten el cansancio. Estos mosquetes... llaman ellos tabacos.

Hai que destacar as palabras cuaba, cojiba e tabaco que utiliza Col�n no seu diario. Crese que cojiba (tam�n cohiba, cohoba ou cojoba) � a palabra ta�na que designaba o mosquete ou rolo de follas secas que fumaban, o primeiro nome do cigarro. Cuaba fai referencia a un arbusto do Caribe que a�nda hoxe se utiliza no campo para transportar lume dun lugar a outro e para prender fogueiras, debido � s�a extremada combustibilidade. Pola s�a parte, tabaco era o nome do tubo en forma de �Y� co que os indios aspiraban tabaco en po, a�nda que hoxe �sase esa palabra en Cuba e na Rep�blica Dominicana para o �cigarro�.

Contra 1560 o tabaco era xa co�ecido en Castela e Portugal. Neste �ltimo pa�s, para eses anos, estaba como embaixador de Francia o cabaleiro Jean Nicot, quen se interesou pola ex�tica planta. Cando o mencionado embaixador regresou ao seu pa�s, levou consigo follas de tabaco para obsequiar � ra��a Catarina de Medicis (a esposa de Francisco II) polo que recibiu o nome de "herba da ra��a", "nicotiana" ou "herba do embaixador".

En 1584 un dos m�is c�lebres aventureiros ingleses, Sir Walter Raleigh, fundou en Am�rica do Norte a colonia de Virxinia e adquiriu dos ind�xenas o costume de fumar en pipa (a pesar da opini�n do rei Xacobe).

Noutras naci�ns como o Xap�n, Rusia, a China ou Turqu�a, pasouse da sanci�n moral a medidas m�is dr�sticas. O sult�n turco Murad IV mandou executar numerosos fumadores. En 1638 as autoridades chinesas ameazaban con decapitar a quen traficase con tabaco.

M�is recentemente, os primeiros cigarros envoltos en papel manufacturados e empaquetados chegaron a Espa�a contra 1825.[C�mpre referencia] En 1833 apareceron os primeiros paquetes (cajetillas) e empeza a denominarse �cigarrillo� o �cigarrito�, que prov�n da palabra �cigarro� (o cigarro puro), chamado as� pola s�a similitude cunha cigarra (chicharra). Introducido por mercadores procedentes do Brasil, proseguiu a s�a expansi�n por Portugal e m�is tarde por toda Europa.

A Guerra de Crimea serviu para popularizar os cigarrillos (cigarettes) entre as tropas francesas, imitando os turcos que fumaban en pipa. En 1830 en Espa�a est�ndese o consumo de cigarrillos, especialmente entre as mulleres, e o �papel espa�ol para cigarritos� � co�ecido e apreciado en toda Europa, aromatizado con licor e estampado con vivas cores. A�nda que o aut�ntico auxe prod�cese coa m�quina de vapor estadounidense Bonsack, que era capaz de lear mill�ns de cigarrillos, invento de James Albert Bonsack cuxa patente comprou James Buchanan Duke en 1885. Nas frontes de guerra popularizouse durante a Guerra franco-prusiana de 1870.

Os pitos foron, desde ent�n, de gran valor nas guerras e nas situaci�ns de crises econ�micas. Durante a segunda guerra mundial cheg�ronse a pagar 400 francos por un cigarette. Durante os d�as seguintes �s revoltas en Roman�a que derrocaron ao r�xime comunista, o pito converteuse en moeda de cambio habitual.[C�mpre referencia]

Composici�n

[editar | editar a fonte]
V�xase tam�n: Toxicolox�a do tabaco.

A normativa do tabaco at� agora s� contempla os l�mites de nicotina, alcatr�n e mon�xido de carbono; por�n, segundo diversas investigaci�ns descubr�ronse sobre 4.000 substancias qu�micas, das cales unhas 40 delas poden seren cancer�xenas para o home. [2][3].

A seguir relaci�nanse algunhas das substancias do tabaco:[4]

  • Nicotina: a nicotina consid�rase a substancia qu�mica que provoca a adicci�n aos cigarros. Algunhas estat�sticas reflicten que a nicotina � tan adictiva como a coca�na.[5]
  • Alcatr�n: o alcatr�n � unha das causas do cancro xa que ao inhalar o fume do cigarro este depos�tase nos pulm�ns.[6]
  • Amon�aco: o amon�aco � un gas incoloro cun olor moi caracter�stico, m�is comunmente co�ecido como compo�ente dos produtos de limpeza.[7]
  • Butano: este gas util�zase, entre outras cousas, como combust�bel dom�stico, para dar calor para coci�ar ou para as estufas.
  • Metano: combust�bel dom�stico (gas natural) e para foguetes espaciais.
  • Cadmio: metal pesado presente en bater�as.[8] .
  • Mon�xido de carbono: o mon�xido de carbono, que tam�n podemos encontrar no fume de do escape dos veh�culos autom�biles, � o m�is prexudicial para as mulleres embarazadas xa que limita o ox�xeno do corpo.[9]
  • Polonio-210.

Efectos dos cigarros sobre a sa�de

[editar | editar a fonte]

Adicci�n

[editar | editar a fonte]

O consumo habitual de cigarros causa unha forte dependencia � nicotina dependendo da frecuencia e cantidade que se use, chegando a ser unha droga que produce maior adicci�n que o opio, a coca�na e outras drogas duras.

Enfermidades derivadas do seu consumo

[editar | editar a fonte]

Os cigarros afectan de forma moi negativa á saúde. O seu uso por mulleres embarazadas mostrou relación co aumento na mortalidade e defectos no acabado de nacer.[10][11]

Ademais, contén substancias tóxicas como o monóxido de carbono, arsénico ou alcatrán e se demostrou a súa relación causal en diversos tipos de cancro; así mesmo considérase un factor de risco cardiovascular.[12] e causa de enfermidades respiratorias como a EPOC (Enfermidade pulmonar obstrutiva crónica). Así mesmo, afecta aos órganos reprodutores, producindo disfunción eréctil en fumadores activos e pasivos.[13]

O consumo de cigarros se considérase causante da maior taxa de mortes evitábeis no mundo.

Medidas de Saúde Pública

[editar | editar a fonte]
Véxase tamén: Lexislación antitabaco en España.

O día 17 de decembro de 2004, Bután converteuse no primeiro país do mundo en prohibir a venda e o consumo de cigarros.[14] Os seus habitantes poden importalos para o seu uso persoal, pagando un imposto do 100 % do seu prezo, e poden fumalos só na privacidade dos seus fogares.

Cigarro electrónico

[editar | editar a fonte]

O cigarro electrónico[15] é un dispositivo de orixe chinesa con forma de pito, unha das alternativas para combater o tabaquismo, aínda que non ten unha eficacia demostrada. Foi unha innovación que se estendeu polo mundo xa que con el se pode ir baixando pouco a pouco a adicción ao tabaco. Este cigarro consta de tres partes principais:

Os cartuchos recargábeis (filtros) os cales poden levar desde sabores como amorodo, chocolate, limón ou menta, até sabor a tabaco, e nicotina en diferentes proporcións para ir reducindo a síndrome de abstinencia. Os cartuchos duran aproximadamente o mesmo que 5 cigarros, dependendo do modelo de cigarro electrónico.

O atomizador, que é a parte que conecta o cartucho coa batería; é unha resistencia que se quenta e é a que emite o vapor.

A outra parte é a que contén a batería recargábel.

Tamén ten un indicador luminoso que se acende cada vez que se lle dá unha calada simulando como se ilumina un cigarro real.

O cigarro emite vapor, a unha temperatura de entre 400 °C e 600 °C, o que simula o fume real. De momento véndese como unha solución para fumar, ou para non prexudicar a saúde, pero a OMS (Organización Mundial da Saúde) aínda non certificou que se demostrase que non teña ningún efecto secundario, nin que sexa daniño para a saúde.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para cigarro.
  2. ↑ "The Chemical Constituents in Cigarettes and Cigarette Smoke: Priorities for Harm Reduction" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 17 de xullo de 2013. Consultado o 31 de maio de 2013. 
  3. ↑ Tabaco y cáncer
  4. ↑ "Sustacias del cigarro". Arquivado dende o orixinal o 18 de maio de 2013. Consultado o 31 de maio de 2013. 
  5. ↑ "15 Drogas más adictivas del mundo". 
  6. ↑ "Causas del cáncer". Arquivado dende o orixinal o 05 de setembro de 2013. Consultado o 31 de maio de 2013. 
  7. ↑ [1]
  8. ↑ Resúmenes de Salud Pública - Cadmio
  9. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 09/05/2013. Consultado o 31/05/2013. 
  10. ↑ Campbell, Rona; Murphy, Deirdre J. (2009). "Smoking in Pregnancy". British Medical Journal: b2188. doi:10.1136/bmj.b2188. 
  11. ↑ Butler, N. R.; Goldestein, H.; Ross, E. M. (1972). "Cigarette Smoking in Pregnancy: Its Influence on Birth Weight and Perinatal Mortality". British Medical Journal 2 (5806): 127. 
  12. ↑ http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0091743500906431] Erectile Dysfunction and Coronary Risk Factors: Prospective Results from the Massachusetts Male Aging Study] Preventive Medicine 40 (4) pp. 328-338.
  13. ↑ [2] The Epidemiology And Pathophysiology Of Erectile Dysfunction The Journal of Urology 161 (1) pp. 5-11.
  14. ↑ BBCMundo.com — Prohíben tabaco en Bután
  15. ↑ "CNN — Reuters: «Cigarro electrónico para dejar el vicio»". Arquivado dende o orixinal o 22 de outubro de 2013. Consultado o 31 de maio de 2013. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cigarro&oldid=6766651»