Complemento directo
En sintaxe ch�mase complemento directo (ou obxecto directo) a funci�n que desempe�a un sintagma nominal, un pronome ou unha oraci�n subordinada substantiva que � afectada de forma directa e inmediata pola actividade do verbo: "Pedro come peras". Por iso � un complemento que � seleccionado soamente polos verbos transitivos.
Uso da preposici�n a
[editar | editar a fonte]En galego, o complemento directo de cousa constr�ese sempre sen preposici�n, e o complemento directo de persoa non acostuma levar a preposici�n A. No entanto, se o n�cleo do sintagma nominal � un persoal (pronome persoal ou nome de persoa sen artigo) ou mesmo se o complemento directo antecede ao suxeito (orde non habitual), acostuma ir precedido pola preposici�n a:
- "Xoana come peras"
- "Lelo matou o garda"
- "Lelo gabouno a el"
- "Non pillou ning�n"
- "Os romanos derrotaron os cartaxineses", pero "Aos cartaxineses derrot�ronos os romanos"
Debemos ter coidado de non po�er a preposici�n a, de forma semellante ao castel�n, como complemento directo:
- Chamei ao m�dico � incorrecto, o correcto ser�a Chamei o m�dico.
O reco�ecemento do complemento directo
[editar | editar a fonte]1. Cando se trata dunha terceira persoa ou cousa, o complemento directo local�zase substitu�ndoo polo persoal �tono o, a, os ou as (e os seus alomorfos na, no, nas, nos, la, lo, las, los). Este reco�ecemento nunca falla, no caso de facer ben a substituci�n.
- Xisela matou o gato > Xisela matouno
Este sistema non sempre � v�lido para os falantes do espa�ol, pois � frecuente que os falantes do espa�ol, � falaren galego, incorran no castelanismo denominado lle�smo de persoa, que consiste en substitu�r a forma do pronome de terceira persoa para o complemento directo o/os ou a/as pola forma do pronome de terceira persoa para o complemento directo lle/lles: "*Pedro chamoulle por tel�fono" por "Pedro chamouno por tel�fono".
2. As m�is das veces o verbo queda coxo se lle quitamos o seu complemento directo, o que facilita o seu reco�ecemento:
- Irma dixo... ola
3. Cando a oraci�n activa v�lvese en pasiva, o complemento directo v�lvese suxeito paciente.
- Activa: Mari�a (suxeito axente) come peras (complemento directo).
- Pasiva: As peras (suxeito paciente) son comidas por Mari�a (complemento axente)
