Costa (xeografía)

A costa, beiramar ou mari�a � o lugar onde a terra se une co mar. Ten unha paisaxe inest�bel, onde �s veces a terra pode crecer debido ao dep�sito de sedimentos e noutros casos pode diminu�r polos procesos de erosi�n mari�a. Mais as costas tam�n mudan por outros factores, como o clima, a xeolox�a costeira, o vento, as ondas e as actividades humanas.

A enerx�a do mar

Costa irlandesa

As mareas e correntes achegan � zona costeira parte da enerx�a do mar, mais as ondas son o principal factor na formaci�n das costas, ao entregar a maior parte da enerx�a que erosiona, transporta e deposita os sedimentos. As ondas que percorreron longas distancias te�en unha enerx�a consider�bel como modeladoras das costas.

Corrente costeira

En zonas onde predominan os ventos e as ondas nun s� sentido, a capacidade do mar para transportar materiais ao longo da costa, nun sentido determinado, produce un proceso chamado corrente costeira.

O problema que se vai resolver � o de encontrar a forma que adopta a superficie libre dunha capa de auga que cobre toda a Terra, cando consideramos as forzas de atracci�n que exercen o Sol e a L�a.

Praias

As praias son o resultado dos dep�sitos de ondas construtivas, en xeral en zonas costeiras de escasa enerx�a. Poden ser de sedimentos finos, como limo e area, ou de materiais m�is grosos, como cantos rodados ou tam�n como combinaci�n destes tres elementos. O tipo de sedimento, a enerx�a das ondas, a amplitude da marea e o efecto do vento determinar� a forma da praia.

Costas erosivas

A erosi�n prod�cese nas costas que est�n expostas a ondas que percorreron unha gran distancia, ou con ventos mari�os que traen moita enerx�a. Estas costas est�n dominadas por acantilados, en cuxa base prod�cese unha plataforma erosionada polas ondas.

A erosi�n costeira � producida a trav�s da acci�n hidr�ulica (a presi�n das ondas que rompen aos p�s do acantilado) e do proceso polo cal os sedimentos da auga son lanzados contra a superficie rochosa.

Por�n, vento e ar non son o mesmo: o vento � o movemento do ar. Os ventos globais x�ranse como consecuencia do desprazamento do ar desde zonas de alta presi�n a zonas de baixa presi�n, determinando os ventos dominantes dunha �rea ou rexi�n. Ar: � o nome que recibe a combinaci�n de gases que forma a atmosfera da Terra.

Paisaxes costeiras

Ademais de depender dos procesos de sedimentaci�n e da erosi�n, as paisaxes costeiras dependen da estrutura da xeolox�a costeira e da natureza.

Os seres humanos tam�n afectan a paisaxe. Entre as acci�ns m�is importantes est� a construci�n de defensas costeiras, tanto para reducir o perigo das inundaci�ns nas zonas baixas e tam�n para controlar a erosi�n. As terras ga�adas ao mar como no caso dos Pa�ses Baixos, constit�en 2.227 km�.