Golfo de Carpentaria

Golfo de Carpentaria
	(en) Gulf of Carpentaria
Tipo	Golfo
Epónimo	Carpentaria (en)
Parte de	Mar de Arafura
Localización
División administrativa	Australia
	13°45′S 139°00′L / -13.75, 139
Características
Profundidade	82 m
Superficie	300.000 km²

O golfo de Carpentaria (ingl�s Gulf of Carpentaria) � un grande entrante pouco profundo na costa setentrional australiana do mar de Arafura, o mar localizado entre Australia e a Illa de Nova Guinea. Administrativamente, as costas do golfo pretencen aos estados australianos de Territorio do Norte e Queensland.

Xeograf�a

O golfo de Carpentaria, xeralmente, ten como l�mite norte unha li�a definida desde punta Slade (a esquina noroeste da pen�nsula de Cabo York), no nord�s, ata o cabo Arnhem (o punto m�is oriental da Terra de Arnhem), no oeste. Na s�a boca, o golfo ten 590 km de ancho, e m�is ao sur, 675 km. A lonxitude de norte a sur � de m�is de 700 km. Comprende unha superficie de auga de ao redor de 300.000 km�. A profundidade en xeral � de entre 55 e 66 m e non excede de 82 m.^[1] A amplitude das mareas no golfo de Carpentaria esta entre os dous e tres metros.^[2]

A terra que rodea o golfo � polo xeral plana e baixa. Cara ao oeste at�pase a terra de Arnhem e a parte norte do Territorio do Norte. Polo leste est�ndese a pen�nsula de Cabo York. A �rea cara ao sur (que do mesmo xeito que a pen�nsula de cabo York, forma parte do estado de Queensland) � chamada �territorio do golfo� ou �o golfo� a secas.

En termos xeol�xicos, o golfo � xove, xa que durante a �ltima era glacial estivo seco (gran parte da plataforma continental Sahul, que subxace baixo o golfo, era terra firme).

Xeograf�a mar�tima

Algunhas veces o golfo de Carpentaria adoita considerarse como un mar independente do mar de Arafura, pero a m�xima autoridade internacional en materia de delimitaci�n de mares, a Organizaci�n Hidrogr�fica Internacional (�International Hydrographic Organization, IHO), non o considera como un mar sen�n parte do mar de Arafura. Na s�a publicaci�n de referencia mundial, �Limits of oceans and seas� (L�mites de oc�anos e mares, 3� edici�n de 1953) o mar de Arafura ten asignado o n�mero de identificaci�n 48h.

Clima

Unha formaci�n de nubes *Morning Glory* entre as cidades de Burketown e Normanton, en Australia.

O clima � c�lido e h�mido, con d�as estaci�ns ao ano. A estaci�n seca comeza en abril e chega ata novembro e caracter�zase por ventos do sueste e son sumamente secos, xerados polo desprazamento invernal dos sistemas de alta presi�n cara ao sur. A estaci�n h�mida est�ndese desde decembro ata marzo. A maior�a da precipitaci�n pluvial prod�cese nestes meses, e moitas �reas baixas al�ganse durante este per�odo.

En moitas outras partes de Australia prod�cense transici�ns clim�ticas bruscas en distancias relativamente curtas. A cordilleira australiana, que corre paralela � costa leste e sueste do continente, � responsable do patr�n de clima consistente nunha franxa costeira cun r�xime de choivas razoable, unha zona relativamente angosta de monta�as, e logo unha ampla conca plana interior que recibe choivas moi escasas. No golfo, con todo, non existen monta�as que limiten a precipitaci�n pluvial � franxa costeira e por iso a transici�n desde a profusa vexetaci�n tropical das �reas pr�ximas ao mar ata as zonas des�rticas do centro de Australia � gradual.

No golfo, de setembro a outubro, obs�rvase un fen�meno meteorol�xico pouco frecuente, que � a formaci�n das nubes tipo Morning Glory (en ingl�s, Morning Glory Cloud, que en galego significa, �nube gloria da ma��). Son nubes en forma de rolo que poden alcanzar os 1 000 km de longo, de 1 a 2 km de altura e que chegan a desprazarse a velocidades de ata 60 km/h.

Exploraci�n europea

O primeiro explorador europeo que visitou a rexi�n do que se te�en noticias foi o holand�s Willem Janszoon (cuxo nome tam�n adoita escribirse como Jansz) na s�a viaxe de 1606. O seu compatriota Jan Carstenszoon (ou Carstensz) visitou o golfo en 1623 e nomeouno en honra a Pieter de Carpentier, que nesa �poca era o gobernador xeral das Indias Orientais Neerlandesas. Abel Tasman tam�n explorou as s�as costas en 1644.

A rexi�n foi explorada posteriormente por Matthew Flinders en 1802 e 1803, que levantou mapas da �rea.

O primeiro explorador que penetrou en terra na zona foi o prusiano Ludwig Leichhardt que atravesou a �rea en 1844 e 1845. Foi seguido por Augustus Gregory da expedici�n ao norte de Australia en 1856, e logo pola expedici�n de Burke e Wills en 1861. John McKinlay, Frederick Walker e William Landsborough encabezaron distintos grupos na zona do golfo en busca de Burke e Wills en 1861 e 1862.

Principais r�os do golfo

Top End
- R�o Roper (m�is de 500 km), co seu afluente o r�o Wilton;
Gulf Country
- R�o Cox
- R�o Calvert
- R�o Leichhardt
- R�o MacArthur
- R�o Flinders (840 km)
- R�o Norman (420 km)
- R�o Gilbert (610 km )
Pen�nsula do Cabo York
- Río Smithburne
- Río Mitchell (750 km), co seu afluente o río Alice;
- Río Staaten
- Río Mission
- Río Wenlock
- Río Archer

Notas

↑ NORTH COAST OF AUSTRALIA—GULF OF CARPENTARIA
↑ David Hopley; Scott Smithers (2010). "Queensland". En Eric C.F. Bird. Encyclopedia of World's Coastal Landforms. Springer. p. 1255. ISBN 978-1-4020-8638-0.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Vídeo aéreo da Illa Sweers no Golfo de Carpentaria

[1] NORTH COAST OF AUSTRALIA—GULF OF CARPENTARIA

[ewcl-2] David Hopley; Scott Smithers (2010). "Queensland". En Eric C.F. Bird. Encyclopedia of World's Coastal Landforms. Springer. p. 1255. ISBN 978-1-4020-8638-0.

[1]

[2]

v c e Mares do mundo
Océano Pacífico	Golfo de Alasca Mar Amarelo Golfo de Anadyr Mar de Arafura Mar de Banda Mar de Bering Mar de Bismarck Mar de Bohai Mar de Bohol (ou de Mindanao) Golfo de California Mar de Camotes Golfo de Carpentaria Mar de Célebes Mar de Ceram Mar de Chile Mar da China Oriental Mar da China Meridional Mar do Coral Mar de Filipinas Mar de Flores Golfo de Fonseca Mar de Grau Mar de Halmahera Mar de Koro Mar das Molucas Golfo Moro Mar de Okhotsk Golfo de Panamá Mar de Salish Mar de Salomón Mar Interior de Seto Mar de Savu Mar de Sulu Mar de Sibuyan Golfo de Tailandia golfo de Tonkin Mar de Tasmania Mar de Visayas Mar do Xapón
Océano Atlántico	Mar Adriático Mar de Åland Mar de Alborán Mar dos Argazos Mar do Arquipélago Mar Arxentino Mar de Azov Baía de Baffin Mar Balear Mar Báltico Baía de Botnia Golfo de Botnia Mar de Botnia Golfo de Biscaia Golfo de Campeche Mar Cantábrico Mar Caribe Mar Céltico Mar de Creta Mar Exeo Golfo de Finlandia Baía de Fundy Mar de Groenlandia Golfo de Guinea Mar das Hébridas Baía de Hudson Mar de Irlanda Mar de Irminger Baía de James Mar do Labrador Golfo de León Mar de Libia Mar da Liguria Golfo de San Lourenzo Golfo de Maine Canal da Mancha Mar de Mármara Mar Mediterráneo Golfo de México Mar de Mirtoon Mar Negro Mar do Norte Mar de Noruega Golfo de Sidra Mar Tirreno Mar de Tracia Golfo de Venezuela Mar de Wadden Mar Xónico
Océano Índico	Golfo de Adén Mar de Andaman Gran Baía Australiana Mar Arábigo Golfo de Aqaba Mar de Balí Golfo de Bengala Mar de Flores Golfo de Khambhat Golfo de Kutch Mar das Laquedivas Estreito de Malaca Canle de Mozambique Golfo de Omán Golfo de Suez Golfo Pérsico Mar de Timor Mar Vermello Mar de Xava
Océano Ártico	Golfo de Amundsen Mar de Barents Mar de Beaufort Golfo de Boothia Mar Branco Mar de Chukchi Mar de Groenlandia Baía de Hudson Mar de Kara Mar de Laptev Mar de Lincoln Mar de Pechora Mar do Principe Gustavo Adolfo Mar Raiña Victoria Mar de Siberia Oriental Mar de Wandel
Océano Antártico	Mar de Amundsen Mar de Bellingshausen Mar da Cooperación Mar dos Cosmonautas Mar de Davis Mar Dumont d'Urville Mar de Lázarev Mar de Mawson Mar do Rei Haakon VII Mar de Riiser-Larsen Mar de Ross Mar de Scotia Mar de Somov Mar de Weddell
Mares Continentais	Mar de Aral Mar Caspio Mar Morto Mar de Galilea