Saltar ao contido

Historia de Cuba

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Historia de Cuba

Mapa de 1680.
Historia de Cuba
Cronolox�a Cronolox�a de Cuba
Categor�a Historia de Cuba

A historia de Cuba abrangue a historia de Cuba e a dos seus estados predecesores. Cuba foi unha das primeiras illas ocupadas polos conquistadores castel�ns. A illa, chamada polos nativos Boh�o, foi visitada por Col�n na s�a primeira viaxe o 24 de outubro de 1492, a�nda que o almirante a consideraba terra continental pertencente aos dominios do Gran Khan. D�uselle o nome de La Juana, nome da filla dos Reis Cat�licos e a s�a insularidade foi probada en 1509 por Sebasti�n de Ocampo.

Idade Moderna

[editar | editar a fonte]

Colonia espa�ola

[editar | editar a fonte]
Soldados cubanos, 1898

O gobernador da Espa�ola, Diego Col�n, encargou a Diego Vel�zquez de Cu�llar organizar unha expedici�n para conquistar e poboar Cuba en 1511, o que Vel�zquez realizou, sendo o seu primeiro gobernador.

Foi ocupada durante once meses por Inglaterra, de agosto de 1762 a xullo de 1763. No Tratado de Par�s (1763), Espa�a obt�n a devoluci�n de Cuba.

Os colonizadores espa�ois estableceron a cr�a de gando e a sementeira de cana de azucre e tabaco como os principais obxectivos econ�micos de Cuba. A medida que a poboaci�n ind�xena desaparec�a, import�banse escravos africanos para traballar nos ranchos e plantaci�ns. A escravitude foi abolida en 1886.

Idade Contempor�nea

[editar | editar a fonte]
Oficiais espa�ois e estadounidenses durante a evacuaci�n espa�ola da Habana, 1898.
Memorial de Jos� Mart� na Habana.

Cuba foi a �ltima colonia espa�ola importante en lograr a independencia, tras unha loita de 30 anos que comezou en 1868. Jos� Mart�, o heroe nacional cubano, iniciou o pulo final para a independencia en 1895. En 1898, despois de que o USS Maine afundise na Ba�a da Habana o 15 de febreiro, debido a unha explosi�n de orixe desco�ecida, Estados Unidos entrou na guerra. En decembro do mesmo ano, Espa�a entregou o control de Cuba aos Estados Unidos segundo o Tratado de Par�s.

S�culo XX

[editar | editar a fonte]

Independencia de Espa�a

[editar | editar a fonte]

O 20 de maio de 1902 Estados Unidos outorgoulle a Cuba a independencia, mais retivo o dereito de intervir para preservar a independencia e estabilidade de Cuba de acordo coa emenda Platt. En 1934 a emenda foi abolida e os Estados Unidos e Cuba reafirmaron o acordo de 1903, segundo o cal se lle arrendaba a base naval da Ba�a de Guant�namo aos Estados Unidos.

A Cuba independente foi gobernada, en numerosas ocasi�ns, por figuras autoritarias pol�ticas e militares que �s veces chegaban ao poder ou se manti�an nel pola forza. En 1925 chegou ao poder Gerardo Machado que iniciou unha pol�tica represora contra os pol�ticos opositores e os movementos sindicais. Fulgencio Batista, un sarxento do ex�rcito, organizou unha revolta de suboficiais en setembro de 1933 e exerceu un importante poder tras bastidores ata que foi elixido presidente en 1940. En 1944 non foi reelixido, e en 1948 non se postulou como candidato. Ambas elecci�ns gan�ronas figuras pol�ticas civ�s que contaban co apoio das organizaci�ns partidistas. En 1952, cando se presentou de novo �s elecci�ns presidenciais, Batista tomou o poder nun golpe de estado non violento, tres meses antes das elecci�ns. Ademais, suspendeu a elecci�n e comezou a rexer por decreto. Moitas figuras e movementos, que quer�an unha volta ao goberno baixo a Constituci�n de 1940, disputaron a autoridade non democr�tica de Batista. O 26 de xullo de 1953, Fidel Castro, quen fora activista pol�tico antes do golpe de Batista, liderou un ataque infrutuoso contra o cuartel Moncada do ex�rcito en Santiago de Cuba. Castro foi ao c�rcere e trala s�a liberaci�n exiliouse a M�xico. Desde al�, organizou o Movemento do 26 de xullo co obxectivo de derrocar a Batista. O grupo partiu rumbo a Cuba no iate Granma, arribado � parte leste da illa en decembro de 1956.

Revoluci�n cubana

[editar | editar a fonte]
Cartel enfronte da oficina de intereses estadounidenses, na Habana

A autoridade ditatorial de Batista incentivou a crecente insatisfacci�n popular e o alzamento de moitos grupos activos de resistencia urbanas e rurais, o cal se presentaba como terreo pol�tico f�rtil para Castro e o seu Movemento 26 de xullo. Enfrontado a forzas militares en si corruptas e pouco efectivas, desalentadas polo embargo estadounidense imposto � venda de armas a Cuba, xunto coa indignaci�n e o rexeito p�blico ante a brutalidade demostrada cos seus adversarios, Batista escapou da illa o 1 de xaneiro de 1959. A�nda que Castro prometera a volta � autoridade constitucional e elecci�ns democr�ticas, ademais das reformas sociais, utilizou o seu control sobre as forzas militares para consolidar o seu poder reprimindo as� a toda disidencia �s s�as decisi�ns, marxinando a outras figuras da resistencia e encarcerando ou executando a opo�entes. A medida que a revoluci�n se fixo m�is radical, centos de millares de cubanos abandonaron a illa.

Unha das fotograf�as que desencadeou a crise dos m�siles

Castro proclamou a Cuba estado socialista o 16 de abril de 1961. Durante os 30 anos seguintes, estableceu unha relaci�n estreita coa Uni�n Sovi�tica, ata que esta �ltima desapareceu en 1991. A relaci�n entre os Estados Unidos e Cuba deteriorouse axi�a a medida que o r�xime cubano expropiaba propiedades estadounidenses e avanzaba para a adopci�n dun sistema comunista de partido �nico. En resposta a isto, Estados Unidos impuxo un embargo sobre Cuba en outubro de 1960 e, para responder �s provocaci�ns de Castro, rompeu relaci�ns diplom�ticas o 3 de xaneiro de 1961. O 17 de abril dese ano produciuse a invasi�n de Ba�a de Cochinos por parte dun grupo de 1500 exiliados organizados pola CIA. A tensi�n entre os dous gobernos culminou coa crise dos m�siles en outubro de 1962.

A ca�da da Uni�n Sovi�tica significou un duro golpe para a illa, fortemente subsidiada polos sovi�ticos, mais Castro logrou manterse no poder, grazas a recibir algunhas divisas polo turismo e, nos últimos anos, co orzamento petroleiro do goberno venezolano de Hugo Chávez.