Mercurio (deus)
Na relixi�n romana, Mercurio (lat�n: Mercurius, -ii) era o deus dos mercadores, o lucro e o comercio. Fillo de Maia e X�piter. O seu nome est� relacionado co lat�n merx, mercis. A denominaci�n etrusca era Turms. Foi asimilado ao deus grego Hermes.
O seu nome, Mercurio, foi utilizado para nomear obxectos diversos, como o planeta Mercurio, ou o elemento qu�mico hom�nimo.
Atributos
[editar | editar a fonte]Os atributos tradicionais, cos que era representado, son a bolsa -na man, o m�is com�n-, o cabalo Pegaso alado ou non, o bast�n caduceo, as sandalias aladas, o chapeu ou petasus, as� como o galo (s�mbolo do novo d�a e a esperteza) e/ou o macho cabr�o (s�mbolo da fertilidade) e, mesmo, a tartaruga (pois a lenda narraba que o deus inventara a lira, usando a concha dun destes animais).
Mitolox�a
[editar | editar a fonte]Mercurio non aparece entre os numinosos dei indigetes, da primitiva relixi�n romana. Mais ben, reasumiu os deuses Luceres, que sufrir�an o sincretismo coa relixi�n grega, durante a �poca da Rep�blica, a partir do s�culo III a.C. Mercurio, esencialmente, ti�a o mesmo aspecto que Hermes, co seu petasus, as �s nos tornecelos, apoi�base no caduceo, e �a acompa�ado do galo, o bode ou o sapoconcho.
Como Hermes, era tam�n o mensaxeiro dos deuses e deus do comercio, en particular do comercio de cereais. Era considerado as� mesmo como un deus da abundancia e do �xito nos negocios, especialmente na Galia. Ao igual que Hermes, Mercurio era tido por un deus psicopompo, � dicir, gu�a das �nimas no mundo de ultratumba. Como psicopompo, xustif�case a presenza ao seu lado do can, animal vinculado � noite, a l�a e os mortos. A�nda m�is, Ovidio, escribiu que Mercurio levou os so�os de Morfeo desde o val de Hypnos, o So�o, ata os durmidos humanos.
O templo de Mercurio no Circo M�ximo, entre os outeiros do Aventino e o Palatino, foi erguido en -495. Este era un sitio apropiado para adorar a un veloz deus do comercio e as viaxes, dado que non s� era un lugar para carreiras, sen�n tam�n un centro de comercio e negocios. A s�a colocaci�n entre o Aventino, centro hist�rico da emerxencia da plebe, e o Palatino, centro da aristocracia, enfatizaba o papel de Mercurio, como mediador.
Debido a que Mercurio non fora unha das deidades primarias sobreviventes do Reino de Roma, non lle fora asignado un flamen ou sacerdote, pero ti�a unha �ptima festa o 15 de maio, as Mercurialia. Durante as Mercurialia, os mercadores salpicaban auga sobre as cabezas propias, auga que sacaban do pozo sagrado do deus, sito preto da Porta Capena.
Nomes e ep�tetos
[editar | editar a fonte]Mercurio, denominado entre os romanos Mercurius e, ocasionalmente, en primitivos escritos, Merqurius, Mirqurios ou Mircurios, ti�a varios ep�tetos que representaban diferentes aspectos ou roles, ou mostraban o sincretismo con deidades non romanas. Vela� alg�ns dos m�is co�ecidos:
- Mercurius Artaios, combinaci�n de Mercurio co deus celta Artaios, un deus barbado e cazador, que recib�a culto en Beaucroissant, Francia.
- Mercurius Arvernus, neste caso co deus celta Arvernus. Arvernus era adorado no pa�s do r�o Rin, posibelmente como divindade da tribo dos Arverni.
- Mercurius Cissonius, combinaci�n de Mercurio co deus celta Cissonius, que aparece en inscrici�ns espalladas nunha �rea que vai da actual Colonia, Alema�a, a Saintes, Francia.
- Mercurius Esibraeus, combinaci�n da deidade lusitana Esibraeus e Mercurio. Esibraeus aparece s� nunha inscrici�n de Medelim, Portugal; posibelmente � identific�bel co deus Bandua Isibraiegus, citado noutra inscrici�n da pr�xima aldea de Bemposta.
- Mercurius Gebrinius, combinaci�n de Mercurio co deus celta ou xerm�nico Gebrinius, que se cita na ep�grafe dun altar procedente de Bonn, Alema�a.
- Mercurius Moccus, do deus c�ltico Moccus, asimilado a Mercurio, sinalado en inscrici�n de Langres, Francia. O nome Moccus, do celta: "porco", suxire que a deidade estar�a ligada � caza do xabar�n ou porco mont�s.
- Mercurius Visucius, combinaci�n co deus celta Visucius, indicado en ep�grafe procedente de Stuttgart, Alema�a. Visucius foi adorado primeiramente nas zonas fronteirizas entre a Galia e Xermania. Mais certos aspectos do deus non romano suxiren que tam�n se pod�a asimilar a Marte, consonte unha inscrici�n a "Mars Visucius" achada na Galia.
V�xase tam�n
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten m�is contidos multimedia na categor�a: Mercurio |