Orde xónica

Capitel x�nico

A orde x�nica � un termo arquitect�nico que se refire �s normas can�nicas creadas na Grecia antiga para rexer a construci�n dos edificios e en particular os templos. Forma coa Orde d�rica as d�as ordes arquitect�nicas cl�sicas, �s cales se engadiu no s�culo V a orde corintia. A orde x�nica, m�is esvelta c� d�rica, � orixinaria das cidades da costa de Asia Menor e das illas gregas do Exeo influ�das culturalmente por elas.

Exemplos de edificios de orde x�nica son:

• Templo de Atena Nik� ou Nik� �ptera (421 a.C.), atribu�do a Cal�crates, na Acr�pole de Atenas.
• Erecteion (421 a.C.-406 a.C.) de Mnesicles o F�locles.
• Altar de Zeus (sobre o 188 a.C.) en P�rgamo, de autor desco�ecido.

Definici�n

Esquema da orde x�nica

Lenda dos elementos :

• 1 - entaboamento.
• 2 - columna.
• 3 - cornixa.
• 4 - friso.
• 5 - arquitrabe.
• 6 - capitel.
• 7 - fuste.
• 8 - base.
• 9 - estilóbata.
• 10 - estereóbata.

O carácter da orde xónica vese:

• a columna apóiase nunha base circular formada, xeralmente, pola combinación de dous toros e unha escocia.
• o fuste esta xeralmente acanalado por arestas mortas (en lugar das estrías do dórico) separadas por pequenos listelos estreitos e finos (24, xeralmente).
• o capitel, presenta as típicas volutas (do latín volvere).

Exemplos da orde xónica

Asia Menor

• 
  O templo de Diana en Éfeso na Asia Menor

Grecia Antiga

• 
  Fachada frontal do templo xónico de Atenea Niké (Atenas).
• 
  O Erecteion, templo grego típico da orde xónica.
• 
  Fragmento de capitel do Templo de Atenea en Paestum.

Influencias posteriores

• 
  Judd Jouse, en Ithaca (Nova York)
• 
  Columnas xónicas na Ópera Nacional letoa, Riga

Véxase tamén

Bibliografía

• Honour, Hugh; Fleming, John (1987). Historia del arte. Revert�. ISBN 84-291-1441-6. 
• Lajo, Rosina (1990). L�xico de arte. Madrid: Akal. ISBN 84-7600-493-1. 

Outros artigos

• Arquitectura grega.
• Arquitectura romana.
• orde dórica.
• orde corintia.
• orde toscana.
• orde composta.
• Columna.