Saltar ao contido

Wikipedia:Conflito de intereses

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirecci�n desde �Wikipedia:CI�)
Esta � unha pol�tica que trata os conflitos de intereses por parte dos editores; poida que estiveses a buscar Axuda:Conflito de edici�n.

Na Wikipedia, un conflito de intereses � unha incompatibilidade entre o obxectivo da Wikipedia, que � producir unha enciclopedia imparcial baseada en fontes verificables, e os obxectivos particulares ou as intenci�ns dun editor. Editar baixo un conflito de intereses significa colaborar na Wikipedia co fin de promocionar os intereses propios ou doutros individuos, compa��as ou grupos. Antepor os intereses externos ao prop�sito da Wikipedia � incorrer nun conflito de intereses.

Editar baixo un conflito de intereses est�, polo tanto, prohibido. Este tipo de edici�ns a mi�do violan pol�ticas como o punto de vista neutral, o que a Wikipedia non � e o cumprimento dos dereitos de autor, e dan como resultado o bloqueo da conta implicada.

Que � un conflito de intereses?

[editar a fonte]

A Wikipedia � unha enciclopedia, non o editorial dun xornal ou un foro para dar publicidade e promocionar unha persoa ou as ideas que este individuo te�a. Como tal, unicamente debe conter material que estea de acordo coas s�as pol�ticas de contido. Deste xeito, os editores deben antepor os intereses da enciclopedia a calquera outro externo. Calquera usuario que faga primar os intereses que te�a f�ra da enciclopedia pode ser susceptible de incorrer nun conflito de intereses.

Con todo, non hai un criterio estrito que determine se existe ou non un conflito de intereses; se cadra, si que hai alg�ns sinais de aviso. A adici�n de contidos que semelle promocionar os intereses ou a visibilidade do autor dun artigo, membros da familia do autor ou calquera empregado ou socio que te�a, as� como o seu negocio ou intereses persoais, sit�a o editor nun conflito de intereses. Cando os editores escriben para promocionar os seus propios intereses, as s�as contribuci�ns amosan a mi�do unha falta de conexi�n co que un lector desinteresado querer�a consultar como referencia nunha enciclopedia. En caso de que algu�n escriba un artigo sobre un tema no que estea involucrado persoalmente, c�mpre que te�a en conta aterse ao ton neutral e citar fontes publicadas acreditadas e independentes, e asegurarse de non esquecer aspectos importantes que deixen eivas no texto.

En caso de que un usuario suxira que algu�n est� a incorrer nun conflito de intereses, o mellor � acougar e tomalo con calma. Ser�a bo reflexionar e revisar detidamente os escritos. Logo disto, p�dese iniciar unha conversa cordial tanto co usuario que sinalou esta posible irregularidade como coa comunidade, para tratar as� de emendar aqueles posibles problemas que te�an os textos.

Exemplos

[editar a fonte]

A continuaci�n det�llanse alg�ns casos que entran na categor�a de conflitos de intereses. A lista non pretende ser exhaustiva e, polo tanto, non representa a totalidade de posibilidades que poden levar a determinar a existencia deste problema.

Autobiograf�as

[editar a fonte]

Na Wikipedia est� completamente desaconsellado crear a autobiograf�a, escribir sobre un mesmo ou editar nun artigo sobre si mesmo. Tam�n est� mal visto que engada ligaz�ns para si noutros artigos. Te�a en conta que a Wikipedia non � o lugar apropiado para publicar o seu curr�culo; se quere pode colaborar editando sobre outros temas nos que non estea implicado. C�mpre tam�n salientar que se o artigo chega � Wikipedia en galego a trav�s dunha traduci�n da entrada na Wikipedia noutra lingua tam�n se considera un conflito de intereses se foi creado nas mesmas condici�ns.

A�nda que vostede cree a s�a biograf�a de boa fe ou por desco�ecemento das regras do wiki, as edici�ns dese tipo ser�n percibidas pola comunidade como autopromoci�n, vangloria ou un xeito de querer influ�r no propio artigo. O descrito � un conflito de intereses, por favor, evite p�rse nesas circunstancias. Se � merecente de aparecer nesta enciclopedia xa haber� alg�n colaborador con historial de edici�ns neste proxecto que cree a entrada sobre vostede. No caso de que o artigo exista e atope inexactitudes ou queira facer matizaci�ns pode recorrer � p�xina de conversa do artigo, a� pode editar sen as restrici�ns aplicables � p�xina da s�a biograf�a. Para expor calquera d�bida pode facer uso do espazo de debate da Galipedia.

Pola contra, cargar imaxes, sons ou ficheiros multimedia sobre un mesmo dos que disp�n dos dereitos de autor non constit�e un conflito de intereses, est� aceptado; ademais, agradec�moslle que o faga.

Citas propias

[editar a fonte]

Editar artigos sobre aqueles temas nos que un te�a experiencia acad�mica ou profesional non constit�e un conflito de intereses en si. Ademais de ser unha pr�ctica habitual entre os usuarios, serve para constatar a fiabilidade do texto. Non � recomendable citar fontes e materiais propios, malia que sexan relevantes. A mellor pr�ctica � falar coa comunidade para que outra persoa incl�a eses datos e as� evitar unha excesiva promoci�n ou �nfase do traballo propio.

Compensaci�n econ�mica

[editar a fonte]

Tampouco � conveniente facer edici�ns se logo se agarda unha retribuci�n polo labor de editar a Wikipedia como representante de calquera organizaci�n. A mellor opci�n � comunicar abertamente a situaci�n na conversa do artigo e permitir que os demais usuarios axuden a atopar a soluci�n.

Amizades

[editar a fonte]

Calquera situaci�n na que haxa unha forte relaci�n pode desencadear un conflito de intereses, xa sexa por alg�n motivo persoal, relixioso, pol�tico, acad�mico, financeiro ou legal. Isto non est� determinado pola �rea do saber, sen�n polo desenvolvemento dunha relaci�n que produce un alto nivel de involucraci�n persoal e que non permite desligarse dunha persoa, tema, idea, tradici�n ou organizaci�n.

Estar pr�ximo a un tema non significa que un sexa incapaz de ser neutral, pero pode inclinar a persoa cara a deixar eivas no texto. Novamente, o resto de editores son unha fonte de consellos. Non obstante, e como ocorre moitas veces, a definici�n de "pr�ximo" neste contexto est� rexida polo sentido com�n. Por regra xeral, canta m�is implicaci�n se te�a nun determinado tema, m�is coidado se debe ter ao escribir sobre el.

Como evitar os conflitos de intereses

[editar a fonte]

A Wikipedia � "a enciclopedia que calquera pode editar", pero se est� involucrado nun conflito de intereses, aqu� hai alg�ns consellos para reducir os problemas ao m�nimo:

  1. Evite editar ou te�a moita precauci�n ao editar artigos sobre vostede ou a s�a organizaci�n, as� como proxectos e produtos relacionados.
    Por que recomendamos isto? Cando a xente est� pr�xima a un tema, a s�a visi�n del a mi�do est� distorsionada, mesmo fac�ndoo coa mellor vontade do mundo. A proximidade provoca ver o asunto desde unha perspectiva que non ter�a unha fonte independente e veraz. A Wikipedia debe reflectir as vistas das fontes, e non as que te�an os seus editores.
  2. Evite defender o borrado de artigos ou contidos relacionados con competidores seus nas votaci�ns para borrar.
    Por que recomendamos isto? Animamos a que a xente identifique fontes v�lidas para constru�r un artigo, mesmo se � dunha compa��a propia. As persoas pr�ximas a un tema habitualmente co�ecen m�is referencias �tiles para o tema que outros alleos a el. Non obstante, ir na contra daqueles artigos sobre competidores non � unha pr�ctica tolerada, especialmente se non se revelou esta implicaci�n directa.
  3. Evite ligar cara ao artigo da Wikipedia, a s�a p�xina de usuario ou a p�xina web da s�a organizaci�n desde outros artigos.
    Por que recomendamos isto? A Wikipedia medra cando a xente conecta os artigos e achega ligaz�ns cara a recursos externos. Con todo, a Wikipedia tam�n debe impedir comportamentos promocionais inapropiados e o spam disfrazado en forma de citas. A xente implicada no asunto � propensa a considerar estas ligaz�ns m�is importantes do que realmente son.
  4. Evite incumprir as pol�ticas e normas sobre contidos; en especial, aquelas relacionadas co punto de vista neutral, a verificabilidade e as autobiograf�as.
    Por que recomendamos isto? Aterse �s pol�ticas de contido � obrigatorio para todos os usuarios, non s� para aqueles cunha conexi�n co tema. Por�n, a xente cunha relaci�n directa cun asunto ten m�is posibilidades de incumprir estas pol�ticas.
O mellor consello
A aqueles que sintan a necesidade de realizar unha edici�n controvertida, malia incorrer nun conflito de intereses, recom�ndaselles ferventemente que fagan uso da p�xina de conversa do artigo ou da Taberna da Galipedia para tratar de chegar a un consenso con outros editores da enciclopedia.

Espazo de usuario para publicar autobiograf�as curtas

[editar a fonte]

Aqueles usuarios cunha conta rexistrada poden empregar a s�a p�xina de usuario para publicar pequenas autobiograf�as dentro duns l�mites razoables e dun xeito que sexa compatible co prop�sito de traballar na enciclopedia. Se quere escribir sobre vostede sen traballar na enciclopedia considere elaborar unha p�xina web ou un blogue persoal. A Wikipedia non � un servizo de aloxamento web gratu�to.

Como actuar ante un conflito de intereses

[editar a fonte]

As situaci�ns de posibles conflitos de intereses deben abordarse con moito tino e lembrar asumir boa fe por parte de todos os colaboradores. Non obstante, un punto importante a destacar � que en caso de demostrar o conflito de intereses o resultado adoita ser a eliminaci�n inmediata dos contidos.

En primeiro lugar, c�mpre ter en mente que moitos usuarios sen experiencia poden incorrer neste problema por desco�ecemento. O primeiro paso � falar co editor para intentar aclarar o caso. Ser�a bo explicar o que � un conflito de intereses e os problemas que causa. Durante o proceso de conversa p�dense marcar os contidos co fin de alertar aos lectores.

Se a conversa non fose suficiente, � posible abrir un debate no Taboleiro dos administradores para intentar reducir os problemas ao m�nimo e consensuar coa comunidade as acci�ns que se deben levar a cabo. A identificaci�n dun conflito de intereses necesita unha argumentaci�n que apoie este suposto se a primeira conversa co usuario non foi satisfactoria.

Como en calquera conversa, m�is se cadra nestas, deben imperar as normas de conduta: os participantes deben comportarse civicamente e non facer ataques persoais.

Editores en conflito de intereses

[editar a fonte]

Esta secci�n cont�n informaci�n importante para aqueles editores que est�n involucrados nun conflito de intereses.

Edici�ns aceptadas

[editar a fonte]

As �nicas edici�ns que poden realizar os usuarios baixo un conflito de intereses son poucas. Basicamente, red�cense a estas d�as citadas deseguido:

  1. Eliminar spam e reverter vandalismos.
  2. Corrixir erros gramaticais e ortogr�ficos.

Calquera outra edici�n f�ra das anteriores debe facerse con coidado; o m�is recomendable � solicitar que a faga un usuario alleo ao conflito de intereses.

Fotograf�as e outros ficheiros multimedia

As� como a adici�n de contidos f�ra dos termos expresados anteriormente non est� permitida, agradecemos a carga de todo tipo de ficheiros multimedia, xa sexan fotograf�as, ilustraci�ns, sons ou v�deos. A Galipedia ten un sistema de cargas local, pero tam�n est� dispo�ible a Wikimedia Commons, o repositorio global e com�n a todos os proxectos. A vantaxe deste �ltimo reside en que � posible empregar o ficheiro cargado en calquera dos proxectos da Fundaci�n Wikimedia, mentres que o sistema local unicamente permite utilizar o recurso neste proxecto.

Unha vez cargado o ficheiro, p�dese incorporar aos artigos da Wikipedia onde cumpra. Non obstante, non se poden substitu�r sen motivo as imaxes que ilustran un artigo polas propias se as primeiras son dunha calidade e idoneidade similar. A mellor opci�n � informar na conversa sobre a dispo�ibilidade dos ficheiros para consensuar o seu cambio, se as� se decidise.

Declaraci�n dos intereses

[editar a fonte]

Algúns editores declaran un interese nunha área do saber en particular. Isto pódeno facer de varios xeitos. Moitos usuarios fan uso das súas páxinas de usuario. Tamén existe a posibilidade de expresalo nunha páxina de conversa.

O primeiro beneficio que reporta declarar os intereses é a presunción da boa fe: os demais editores apreciarán a honestidade e intentarán axudar no que poidan. Deste modo, a comunidade pode aconsellar e revisar os materiais antes de publicalos nos artigos.

Pola contra, realizar edicións sen avisar do conflito de intereses pode resultar no incumprimento do punto de vista neutral e a reversión destas edicións. Ademais, aínda que os outros usuarios non poden revelar a identidade real doutras persoas, é posible chegar a concluír este dato e entrar noutros problemas.

Malia isto, tamén existen motivos para non declarar un interese. Por exemplo, se isto pode poñelo en perigo no mundo real ou se pode levar á revelación do seu nome real. Nestes casos, o mellor é manterse á marxe no wiki. Unha boa solución sería poñerse en contacto cun dos administradores mediante o correo electrónico, para acordar o que facer e garantir o anonimato na medida do posible.

Solicitudes de modificacións

[editar a fonte]

Aqueles editores cun conflito de intereses que queiran suxerir grandes cambios nos artigos deben facer uso da páxina de conversa asociada ao mesmo. Ao facer esta solicitude, a mellor opción é declarar os intereses para evitar malentendidos e para facer ver á comunidade que actúa de boa fe. Outro editor realizará o cambio no seu nome, se fose pertinente.

Consecuencias de ignorar esta norma

[editar a fonte]
Política da Wikipedia sobre as consecuencias involuntarias
Se escribe na Wikipedia sobre calquera cousa, unha vez gardada a edición, non posúe dereito ningún para controlar as modificacións futuras ou para borrar estes contidos fóra das canles habituais. Os contidos engádense de xeito irrevogable con cada edición e unha vez rexistrados non se poden borrar unicamente porque o autor non queira que continúen dispoñibles. Calquera editor ten o dereito de engadir ou retirar material dentro dos termos das nosas políticas de contido. Se incumpre as nosas políticas de edición ou entra en guerras de edición nun intento de conseguir a versión que desexa, o máis probable é que acabe por non poder editar.
Bloqueos

As contas de usuario que semellen, segundo o seu historial de edicións, creadas para o único propósito de promocionar (persoas, compañías, produtos, servizos, organizacións ou páxinas web) deben recibir un aviso citando esta norma. Se continuase o patrón de edicións despois do aviso, a conta pode acabar bloqueada.