ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ವೀರಶೈವ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಶೈವ ಧರ್ಮದೊಳಗಿನ ಒಂದು ಪಂಥವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರಾದ: ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯ, ದಾರುಕಾಚಾರ್ಯ, ಏಕೋರಾಮ, ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯ, ವಿಶ್ವಾರಾಧ್ಯರು ಪಸರಿಸಿದರು. ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯರು ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ವೈದಿಕ ಋಷಿಯಾದ ಅಗಸ್ತ್ಯರಿಗೆ ಬೋಧಿಸಿದರು. ಜಗದ್ಗುರು ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯ ಭಗವತ್ಪಾದರು ಋಷಿ ಅಗಸ್ತ್ಯರಿಗೆ ನೀಡಿದ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.[] ಇದನ್ನು ವೀರಶೈವರ ಪ್ರಮುಖ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪಠ್ಯವು ಬಹುಶಃ ೮ ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮದ ಆರಂಭಿಕ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಗುರು ವಂಶ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವೀರ-ಶೈವ-ಗುರು-ಪರಂಪರಾ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಯು ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಗುರು ವಂಶಾವಳಿಯನ್ನು ಆದ್ಯತೆಯ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ: ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ಗುರು, ಏಕರಾಮ, ವೀರಸಾರಾಧ್ಯ, ವೀರಭದ್ರ, ವೀರಾರಾರಾಧ್ಯ, ಮಾಣಿಕ್ಯರಾಧ್ಯ, ಬುಕ್ಕಯ್ಯಾರಾಧ್ಯ, ವೀರ ಮಲ್ಲೇಶ್ವರಾಧ್ಯ, ದೇಸಿಕಾರಾಧ್ಯ, ವೃಷಭ, ಅಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ಮುಖ ಲಿಂಗೇಶ್ವರ. ವೀರನಾರಾಧ್ಯರು ೧೮ ನೇ ಶತಮಾನದ ತೆಲುಗು ವೀರಶೈವ ಆಚಾರ್ಯರಾದ ಮುಲುಗು ಪಾಪಾರಾಧ್ಯರ ತಂದೆ.[]

ವೀರಶೈವ ಆಗಮದಲ್ಲಿ, ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಮಠಾಧೀಶ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ (ಯೋಗ ಪೀಠ, ಮಹಾ ಪೀಠ, ಜ್ಞಾನ ಪೀಠ ಮತ್ತು ಸೋಮ ಪೀಠ) ವಿಭಿನ್ನ ಆದ್ಯತೆಯ ನಾಲ್ಕು ಗುರುಗಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ: ರೇವಣ, ಮರುಳ, ವಾಮದೇವ ಮತ್ತು ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯ.

ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವೀರಶೈವ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರು[] ಬಾಳೆ ಹೊನ್ನೂರಿನ (ಕರ್ನಾಟಕ) ರಂಭಾಪುರಿಯ ವೀರಸಿಂಹಾಸನ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಉಜ್ಜಯಿನಿ, ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಕೇದಾರ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಶೈಲ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಕಾಶಿ ಅಥವಾ ಬನಾರಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಐದು ಮಹಾನ್ ಸ್ಥಾವರಲಿಂಗಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಯುಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡರು.[] ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರು ಐದು ಪೀಠಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅವು ವೀರಶೈವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ.

ವೀರಶೈವದ ಐದು ಪೀಠಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪೀಠಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮವು ಇಂದಿಗೂ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ[] ಮತ್ತು ವೀರಶೈವ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವ ಐದು ಪೀಠಗಳಿಂದ (ರಂಭಾಪುರಿ, ಉಜ್ಜಯಿನಿ, ಕೇದಾರ, ಶ್ರೀಶೈಲ, ಕಾಶಿ) ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವೀರಶೈವ-ಸಂಪ್ರದಾಯವು ವೈದಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರ ಮೂಲವನ್ನು ಶಿವಗಮಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸ್ವಯಂಭುವ ಆಗಮ, ಸುಪ್ರಭೇದಾಗಮ ಮತ್ತು ವೀರಗಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಗಮ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಹಿಂದಿನ ಭಾಗಗಳು ಶೈವ ಧರ್ಮದ ಮೂಲವಾಗಿದ್ದರೆ, ನಂತರದ ಭಾಗಗಳು ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.[] ಆದಾಗ್ಯೂ, ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮವು ಅದರ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷ ರೀತಿಯ ಲಿಂಗಧಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಮಿಕ ಶೈವ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಪಶುಪತ ಶೈವ ಧರ್ಮದಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.

ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಭಕ್ತಿ ಆಂದೋಲನದ ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು: ದೇವರಿಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭಕ್ತಿ, ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು, ಏಕದೇವೋಪಾಸನೆ ಮತ್ತು ಸಹೋದರತ್ವ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
  • ಭಕ್ತಿ ಆಂದೋಲನವು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿ: ಇದು ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲದವರನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಹಾಗೂ ಇದು ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಗಣ್ಯರು ಮತ್ತು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ನಡುವಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
  • ಭಕ್ತಿ ಆಂದೋಲನದೊಂದಿಗೆ ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮದ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳು: ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮವು ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಂತೆಯೇ, ಒಬ್ಬ ದೇವರಾದ ಶಿವನ ಭಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು.
  • ಎರಡೂ ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆಯ ಪ್ರಚಾರ: ಎರಡೂ ಚಳುವಳಿಗಳು ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಅನುಯಾಯಿಗಳ ನಡುವೆ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದವು. ವಿವಿಧ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಗಳಿಂದ ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದವು.
  • ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಘನತೆಗಾಗಿ ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮದ ಸಮರ್ಥನೆ: ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮವು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಘನತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಿತು. ಇದು ಹಿಂದಿನ ಅಸಮಾನ ಮತ್ತು ಶೋಷಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. Dasgupta (1955-01-02). A History of Indian Philosophy: Volume 5 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Cambridge University Press. pp. 46–47. ISBN 978-0-521-04782-1.
  2. Śrīrāmamūrti, Pōcañcarla (1972). Contribution of Andhra to Sanskrit Literature (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Andhra University. p. 163.
  3. https://shaivam.org/devotees/virasaiva-panchacharyaru/
  4. Veerashaivism in India. Sadhana Book Stall. 22 January 1995.
  5. https://www.alightindia.com/shakti-peetha
  6. https://www.virashaiva.com/philosophy-of-veerashaivism/
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ವೀರಶೈವ&oldid=1230805" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ