Mongolië: Versjèl tösje versies
K Robot: autematis teks vervange (-bekaans +bekans) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
(9 tösseligkendje versies door 6 gebroekers neet getuind) | |||
Tekslien 7: | Tekslien 7: | ||
| taole = [[Mongools]] |
| taole = [[Mongools]] |
||
| hoofstad = [[Ulaanbaatar]] |
| hoofstad = [[Ulaanbaatar]] |
||
| staotsvörm = [[ |
| staotsvörm = [[Rippubliek]] |
||
| staotshoof = [[ |
| staotshoof = [[Ukhnaagiin Khürelsükh]] (sinds [[2021]]) |
||
| lies = Lies vaan staotshoofde vaan Mongolië |
|||
| titelhoofregering = premier| naomhoofregering = [[ |
| titelhoofregering = premier| naomhoofregering = [[Luvsannamsrain Oyun-Erdene]] (sinds [[2021]]) |
||
| km2 = 1.565.116 | pctwater = 0,6 |
| km2 = 1.565.116 | pctwater = 0,6 |
||
| inwoeners = 3. |
| inwoeners = 3.278.290 (sjatting 2020) | deechde = 1,97 |
||
| munteinheid = [[Tögrök]] | valutacode = MNT |
| munteinheid = [[Tögrök]] | valutacode = MNT |
||
| tiedzaone = +7 - +8 |
| tiedzaone = +7 - +8 |
||
| fiesdaag = [[11 juli]] |
| fiesdaag = [[11 juli]] |
||
| vouksleed = [[Bügd Nairamdach Mongol]], |
| vouksleed = [[Bügd Nairamdach Mongol]], |
||
| tld = mn | landjcode = MNG | tillefoon = 976 |
| tld = mn | landjcode = MNG | tillefoon = 976 |
||
}} |
}} |
||
'''Mongolië''' (''Monggol Ulus'') is e land in |
'''Mongolië''' (''Monggol Ulus'') is e land in [[Centraal-Azië]], wat in 't noorde grens aon [[Rusland]] en in 't zuie aon [[China]]. 't Historisch gebeed Mongolië is groeter: dat umvat ouch nog 't Chinees otonoom gebeed [[Binne-Mongolië]], dewijl de hei besjreve rippubliek es Boete-Mongolië kin weure umsjreve. In plaots vaan 't [[sinocentrisme|sinocentrisch]] Boete- en Binne-Mongolië spreke de Mongole zelf liever vaan Noord- en Zuid-Mongolië. Hoofstad is [[Ulaanbaatar]], ander stei zien [[Choybalsan]], [[Altay (stad)|Altay]] en [[Bulgan]]. Väöl vaan de groetste Mongoolse plaotse zien neet groeter es e dörp en e groet deil vaan de bevolking leef [[nomade|nomadisch]]. |
||
== Bestuurleke indeiling == |
== Bestuurleke indeiling == |
||
Tekslien 52: | Tekslien 53: | ||
== Taole == |
== Taole == |
||
Mongools is de officieel taol; die weurt in versjèllende dialekte gesproke. 't Chalcha-dialek is officieel. |
Mongools is de officieel taol; die weurt in versjèllende dialekte gesproke. 't Chalcha-dialek is officieel. Wijer huurt me in de stei väöl [[Russisch]] en in 't weste [[Kazachs]]. |
||
== Historie == |
== Historie == |
||
Mongolië weurt sinds iewe door nomade bewoend, ouch al nomade vaan [[Mongole|Mongoolse]] aofkoms. In de [[daartiende iew]] lökden 't [[Dzjengis Chan]] alle Mongoolse stamme (mèt geweld) te vereinege en begós de bleujtied vaan 't [[Mongools Riek]]: heer en zien opvolgers vereuverde e gebeed vaan Sjina tot aon [[Bagdad]] en [[Moskou]]. Daonao raakden 't ouch weer snel in verval: nao 'n iew veel 't gebeed trök tot 't oorsprunkelek Mongolië en in [[1636]] en [[1691]] woorte respectievelek Binne- en Boete-Mongolië door Sjina vereuverd. Wie in de [[negentiende iew]] Sjina oonder sterken invlood kaom vaan de westerse len naom in Mongolië de [[Rusland|Russischen]] invlood touw, en in [[1922]] woort Boete-Mongolië mèt steun vaan de [[USSR]] 'n oonaofhenkeleke volksrippebliek. E [[referendum]] in [[1945]] leet 'n bekans unaniem steun veur definitief oonaofhenkelekheid zien, en de Volkrippebliek Sjina erkinde bij häör aontrejje in [[1949]] de staot Mongolië. In [[1952]] euverleed d'n dictator [[Horloogijn Tsjojbalsan]], en in de jaore daonao woort heer ummer mier bekritiseerd, op 'n meneer vergliekber mèt de [[destalinisatie]] in de USSR. In [[1990]] veel mèt 't [[communisme]] in de USSR ouch in Mongolië de communistisch regering, en in [[1992]] waor de nui [[constitutie]] veerdeg, die vaan 't land 'n democratie maakde. |
Mongolië weurt sinds iewe door nomade bewoend, ouch al nomade vaan [[Mongole|Mongoolse]] aofkoms. In de [[daartiende iew]] lökden 't [[Dzjengis Chan]] alle Mongoolse stamme (mèt geweld) te vereinege en begós de bleujtied vaan 't [[Mongools Riek]]: heer en zien opvolgers vereuverde e gebeed vaan Sjina tot aon [[Bagdad]] en [[Moskou]]. Daonao raakden 't ouch weer snel in verval: nao 'n iew veel 't gebeed trök tot 't oorsprunkelek Mongolië en in [[1636]] en [[1691]] woorte respectievelek Binne- en Boete-Mongolië door Sjina vereuverd. Wie in de [[negentiende iew]] Sjina oonder sterken invlood kaom vaan de westerse len naom in Mongolië de [[Rusland|Russischen]] invlood touw, en in [[1922]] woort Boete-Mongolië mèt steun vaan de [[USSR]] 'n oonaofhenkeleke volksrippebliek. E [[referendum]] in [[1945]] leet 'n bekans unaniem steun veur definitief oonaofhenkelekheid zien, en de Volkrippebliek Sjina erkinde bij häör aontrejje in [[1949]] de staot Mongolië. In [[1952]] euverleed d'n dictator [[Horloogijn Tsjojbalsan]], en in de jaore daonao woort heer ummer mier bekritiseerd, op 'n meneer vergliekber mèt de [[destalinisatie]] in de USSR. In [[1990]] veel mèt 't [[communisme]] in de USSR ouch in Mongolië de communistisch regering, en in [[1992]] waor de nui [[constitutie]] veerdeg, die vaan 't land 'n democratie maakde. |
||
{{sjtumpke}} |
|||
{{Commonscat|Mongolia}} |
|||
{{Stumpke}} |
|||
{{Azië}} |
{{Azië}} |
||
[[Categorie: |
[[Categorie:Mongolië| ]] |
Hujige versie per 27 sep 2024 14:21
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Mongolië | |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Mongools | ||
Huidsjtad | Ulaanbaatar | ||
Sjtaotsvörm | Rippubliek | ||
Sjtaotshoof (lies) | Ukhnaagiin Khürelsükh (sinds 2021) | ||
premier | Luvsannamsrain Oyun-Erdene (sinds 2021) | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
1.565.116 km² 0,6% | ||
Inwoeners – Deechde: |
3.278.290 (sjatting 2020) 1,97/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Tögrök (MNT )
| ||
Tiedzaone | UTC +7 - +8 | ||
Nationale fiesdaag | 11 juli | ||
Vouksleed | Bügd Nairamdach Mongol, | ||
Web | Code | Tel. | .mn | MNG | +976 |
Mongolië (Monggol Ulus) is e land in Centraal-Azië, wat in 't noorde grens aon Rusland en in 't zuie aon China. 't Historisch gebeed Mongolië is groeter: dat umvat ouch nog 't Chinees otonoom gebeed Binne-Mongolië, dewijl de hei besjreve rippubliek es Boete-Mongolië kin weure umsjreve. In plaots vaan 't sinocentrisch Boete- en Binne-Mongolië spreke de Mongole zelf liever vaan Noord- en Zuid-Mongolië. Hoofstad is Ulaanbaatar, ander stei zien Choybalsan, Altay en Bulgan. Väöl vaan de groetste Mongoolse plaotse zien neet groeter es e dörp en e groet deil vaan de bevolking leef nomadisch.
Bestuurleke indeiling
[bewirk | brón bewèrke]Mongolië is ingedeild in 21 provincies (aimag). De hoofstad vörmp 'n provincie op ziech.
|
Taole
[bewirk | br�n bew�rke]Mongools is de officieel taol; die weurt in versj�llende dialekte gesproke. 't Chalcha-dialek is officieel. Wijer huurt me in de stei v��l Russisch en in 't weste Kazachs.
Historie
[bewirk | br�n bew�rke]Mongoli� weurt sinds iewe door nomade bewoend, ouch al nomade vaan Mongoolse aofkoms. In de daartiende iew l�kden 't Dzjengis Chan alle Mongoolse stamme (m�t geweld) te vereinege en beg�s de bleujtied vaan 't Mongools Riek: heer en zien opvolgers vereuverde e gebeed vaan Sjina tot aon Bagdad en Moskou. Daonao raakden 't ouch weer snel in verval: nao 'n iew veel 't gebeed tr�k tot 't oorsprunkelek Mongoli� en in 1636 en 1691 woorte respectievelek Binne- en Boete-Mongoli� door Sjina vereuverd. Wie in de negentiende iew Sjina oonder sterken invlood kaom vaan de westerse len naom in Mongoli� de Russischen invlood touw, en in 1922 woort Boete-Mongoli� m�t steun vaan de USSR 'n oonaofhenkeleke volksrippebliek. E referendum in 1945 leet 'n bekans unaniem steun veur definitief oonaofhenkelekheid zien, en de Volkrippebliek Sjina erkinde bij h��r aontrejje in 1949 de staot Mongoli�. In 1952 euverleed d'n dictator Horloogijn Tsjojbalsan, en in de jaore daonao woort heer ummer mier bekritiseerd, op 'n meneer vergliekber m�t de destalinisatie in de USSR. In 1990 veel m�t 't communisme in de USSR ouch in Mongoli� de communistisch regering, en in 1992 waor de nui constitutie veerdeg, die vaan 't land 'n democratie maakde.
Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te v�lle
Lenj in Azi� |
---|
Afghanistan � Armeni�� � Azerbeidzjan � Bahrein � Bangladesh � Bhutan � Birma � Brunei � Cambodja � China � Cyprus� � Filipiene � Georgi�� � India � Indonesi� � Iran � Irak � Isra�l � Japan � Jeme � Jordani� � Kazachstan � Kirgizi� � Koeweit � Laos � Libanon � Maledive � Maleisi� � Mongoli� � Nepal � Noord-Korea � Oezbekistan � Oman � Oos-Timor � Pakistan � Papoea-Nuuj-Guinea � Rusland� � Qatar � Saoedi-Arabi� � Singapore � Sri Lanka � Syri� � Tadzjikistan � Thailand � Turkie�� � Turkmenistan � Vereinegde Arabische Emirate � Vietnam � Zuud-Korea |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia� � Gazasjtroek � Hong Kong � Macau � Westelike Jordaankantj |
Sjtatus betwis: Abchazi�� � Hoeg-Karabach� � Palestiense Sjtaot � Naord-Cyprus� � Taiwan � Zuud-Osseti�� |
1. Dit land ligk gedeiltelik of gans in Azi�, meh weurt �m cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |