Mongolië: Versjèl tösje versies
't Plaetje National_anthem_of_Mongolia_2006_official-instrumental.ogg is eweggehaold van Commons door Jameslwoodward. |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
(5 tösseligkendje versies door 3 gebroekers neet getuind) | |||
Tekslien 8: | Tekslien 8: | ||
| hoofstad = [[Ulaanbaatar]] |
| hoofstad = [[Ulaanbaatar]] |
||
| staotsvörm = [[Rippubliek]] |
| staotsvörm = [[Rippubliek]] |
||
| staotshoof = [[ |
| staotshoof = [[Ukhnaagiin Khürelsükh]] (sinds [[2021]]) |
||
| lies = Lies vaan staotshoofde vaan Mongolië |
| lies = Lies vaan staotshoofde vaan Mongolië |
||
| titelhoofregering = premier| naomhoofregering = [[ |
| titelhoofregering = premier| naomhoofregering = [[Luvsannamsrain Oyun-Erdene]] (sinds [[2021]]) |
||
| km2 = 1.565.116 | pctwater = 0,6 |
| km2 = 1.565.116 | pctwater = 0,6 |
||
| inwoeners = 3. |
| inwoeners = 3.278.290 (sjatting 2020) | deechde = 1,97 |
||
| munteinheid = [[Tögrök]] | valutacode = MNT |
| munteinheid = [[Tögrök]] | valutacode = MNT |
||
| tiedzaone = +7 - +8 |
| tiedzaone = +7 - +8 |
||
Tekslien 19: | Tekslien 19: | ||
| tld = mn | landjcode = MNG | tillefoon = 976 |
| tld = mn | landjcode = MNG | tillefoon = 976 |
||
}} |
}} |
||
'''Mongolië''' (''Monggol Ulus'') is e land in |
'''Mongolië''' (''Monggol Ulus'') is e land in [[Centraal-Azië]], wat in 't noorde grens aon [[Rusland]] en in 't zuie aon [[China]]. 't Historisch gebeed Mongolië is groeter: dat umvat ouch nog 't Chinees otonoom gebeed [[Binne-Mongolië]], dewijl de hei besjreve rippubliek es Boete-Mongolië kin weure umsjreve. In plaots vaan 't [[sinocentrisme|sinocentrisch]] Boete- en Binne-Mongolië spreke de Mongole zelf liever vaan Noord- en Zuid-Mongolië. Hoofstad is [[Ulaanbaatar]], ander stei zien [[Choybalsan]], [[Altay (stad)|Altay]] en [[Bulgan]]. Väöl vaan de groetste Mongoolse plaotse zien neet groeter es e dörp en e groet deil vaan de bevolking leef [[nomade|nomadisch]]. |
||
== Bestuurleke indeiling == |
== Bestuurleke indeiling == |
||
Tekslien 57: | Tekslien 57: | ||
== Historie == |
== Historie == |
||
Mongolië weurt sinds iewe door nomade bewoend, ouch al nomade vaan [[Mongole|Mongoolse]] aofkoms. In de [[daartiende iew]] lökden 't [[Dzjengis Chan]] alle Mongoolse stamme (mèt geweld) te vereinege en begós de bleujtied vaan 't [[Mongools Riek]]: heer en zien opvolgers vereuverde e gebeed vaan Sjina tot aon [[Bagdad]] en [[Moskou]]. Daonao raakden 't ouch weer snel in verval: nao 'n iew veel 't gebeed trök tot 't oorsprunkelek Mongolië en in [[1636]] en [[1691]] woorte respectievelek Binne- en Boete-Mongolië door Sjina vereuverd. Wie in de [[negentiende iew]] Sjina oonder sterken invlood kaom vaan de westerse len naom in Mongolië de [[Rusland|Russischen]] invlood touw, en in [[1922]] woort Boete-Mongolië mèt steun vaan de [[USSR]] 'n oonaofhenkeleke volksrippebliek. E [[referendum]] in [[1945]] leet 'n bekans unaniem steun veur definitief oonaofhenkelekheid zien, en de Volkrippebliek Sjina erkinde bij häör aontrejje in [[1949]] de staot Mongolië. In [[1952]] euverleed d'n dictator [[Horloogijn Tsjojbalsan]], en in de jaore daonao woort heer ummer mier bekritiseerd, op 'n meneer vergliekber mèt de [[destalinisatie]] in de USSR. In [[1990]] veel mèt 't [[communisme]] in de USSR ouch in Mongolië de communistisch regering, en in [[1992]] waor de nui [[constitutie]] veerdeg, die vaan 't land 'n democratie maakde. |
Mongolië weurt sinds iewe door nomade bewoend, ouch al nomade vaan [[Mongole|Mongoolse]] aofkoms. In de [[daartiende iew]] lökden 't [[Dzjengis Chan]] alle Mongoolse stamme (mèt geweld) te vereinege en begós de bleujtied vaan 't [[Mongools Riek]]: heer en zien opvolgers vereuverde e gebeed vaan Sjina tot aon [[Bagdad]] en [[Moskou]]. Daonao raakden 't ouch weer snel in verval: nao 'n iew veel 't gebeed trök tot 't oorsprunkelek Mongolië en in [[1636]] en [[1691]] woorte respectievelek Binne- en Boete-Mongolië door Sjina vereuverd. Wie in de [[negentiende iew]] Sjina oonder sterken invlood kaom vaan de westerse len naom in Mongolië de [[Rusland|Russischen]] invlood touw, en in [[1922]] woort Boete-Mongolië mèt steun vaan de [[USSR]] 'n oonaofhenkeleke volksrippebliek. E [[referendum]] in [[1945]] leet 'n bekans unaniem steun veur definitief oonaofhenkelekheid zien, en de Volkrippebliek Sjina erkinde bij häör aontrejje in [[1949]] de staot Mongolië. In [[1952]] euverleed d'n dictator [[Horloogijn Tsjojbalsan]], en in de jaore daonao woort heer ummer mier bekritiseerd, op 'n meneer vergliekber mèt de [[destalinisatie]] in de USSR. In [[1990]] veel mèt 't [[communisme]] in de USSR ouch in Mongolië de communistisch regering, en in [[1992]] waor de nui [[constitutie]] veerdeg, die vaan 't land 'n democratie maakde. |
||
{{Commonscat|Mongolia}} |
|||
{{sjtumpke}} |
{{sjtumpke}} |
||
{{Azië}} |
{{Azië}} |
||
[[Categorie: |
[[Categorie:Mongolië| ]] |
Hujige versie per 27 sep 2024 14:21
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Mongolië | |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Mongools | ||
Huidsjtad | Ulaanbaatar | ||
Sjtaotsvörm | Rippubliek | ||
Sjtaotshoof (lies) | Ukhnaagiin Khürelsükh (sinds 2021) | ||
premier | Luvsannamsrain Oyun-Erdene (sinds 2021) | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
1.565.116 km² 0,6% | ||
Inwoeners – Deechde: |
3.278.290 (sjatting 2020) 1,97/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Tögrök (MNT )
| ||
Tiedzaone | UTC +7 - +8 | ||
Nationale fiesdaag | 11 juli | ||
Vouksleed | Bügd Nairamdach Mongol, | ||
Web | Code | Tel. | .mn | MNG | +976 |
Mongolië (Monggol Ulus) is e land in Centraal-Azië, wat in 't noorde grens aon Rusland en in 't zuie aon China. 't Historisch gebeed Mongolië is groeter: dat umvat ouch nog 't Chinees otonoom gebeed Binne-Mongolië, dewijl de hei besjreve rippubliek es Boete-Mongolië kin weure umsjreve. In plaots vaan 't sinocentrisch Boete- en Binne-Mongolië spreke de Mongole zelf liever vaan Noord- en Zuid-Mongolië. Hoofstad is Ulaanbaatar, ander stei zien Choybalsan, Altay en Bulgan. Väöl vaan de groetste Mongoolse plaotse zien neet groeter es e dörp en e groet deil vaan de bevolking leef nomadisch.
Bestuurleke indeiling
[bewirk | brón bewèrke]Mongolië is ingedeild in 21 provincies (aimag). De hoofstad vörmp 'n provincie op ziech.
|
Taole
[bewirk | brón bewèrke]Mongools is de officieel taol; die weurt in versjèllende dialekte gesproke. 't Chalcha-dialek is officieel. Wijer huurt me in de stei väöl Russisch en in 't weste Kazachs.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Mongolië weurt sinds iewe door nomade bewoend, ouch al nomade vaan Mongoolse aofkoms. In de daartiende iew lökden 't Dzjengis Chan alle Mongoolse stamme (mèt geweld) te vereinege en begós de bleujtied vaan 't Mongools Riek: heer en zien opvolgers vereuverde e gebeed vaan Sjina tot aon Bagdad en Moskou. Daonao raakden 't ouch weer snel in verval: nao 'n iew veel 't gebeed trök tot 't oorsprunkelek Mongolië en in 1636 en 1691 woorte respectievelek Binne- en Boete-Mongolië door Sjina vereuverd. Wie in de negentiende iew Sjina oonder sterken invlood kaom vaan de westerse len naom in Mongolië de Russischen invlood touw, en in 1922 woort Boete-Mongolië mèt steun vaan de USSR 'n oonaofhenkeleke volksrippebliek. E referendum in 1945 leet 'n bekans unaniem steun veur definitief oonaofhenkelekheid zien, en de Volkrippebliek Sjina erkinde bij h��r aontrejje in 1949 de staot Mongoli�. In 1952 euverleed d'n dictator Horloogijn Tsjojbalsan, en in de jaore daonao woort heer ummer mier bekritiseerd, op 'n meneer vergliekber m�t de destalinisatie in de USSR. In 1990 veel m�t 't communisme in de USSR ouch in Mongoli� de communistisch regering, en in 1992 waor de nui constitutie veerdeg, die vaan 't land 'n democratie maakde.
Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te v�lle
Lenj in Azi� |
---|
Afghanistan � Armeni�� � Azerbeidzjan � Bahrein � Bangladesh � Bhutan � Birma � Brunei � Cambodja � China � Cyprus� � Filipiene � Georgi�� � India � Indonesi� � Iran � Irak � Isra�l � Japan � Jeme � Jordani� � Kazachstan � Kirgizi� � Koeweit � Laos � Libanon � Maledive � Maleisi� � Mongoli� � Nepal � Noord-Korea � Oezbekistan � Oman � Oos-Timor � Pakistan � Papoea-Nuuj-Guinea � Rusland� � Qatar � Saoedi-Arabi� � Singapore � Sri Lanka � Syri� � Tadzjikistan � Thailand � Turkie�� � Turkmenistan � Vereinegde Arabische Emirate � Vietnam � Zuud-Korea |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia� � Gazasjtroek � Hong Kong � Macau � Westelike Jordaankantj |
Sjtatus betwis: Abchazi�� � Hoeg-Karabach� � Palestiense Sjtaot � Naord-Cyprus� � Taiwan � Zuud-Osseti�� |
1. Dit land ligk gedeiltelik of gans in Azi�, meh weurt �m cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |