Naar inhoud springen

Rijkswegenplan

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Rijkswegenplan 1927

Een rijkswegenplan was in Nederland een structuurplan op rijksniveau om bestaande rijkswegen te verbeteren en nieuwe verbindingen aan te leggen. Het eerste van deze plannen werd in 1927 gemaakt; dit was het eerste plan sinds Napoleon (begin 19e eeuw) om de bestaande verbindingen in kaart te brengen en zo nodig nieuwe rijkswegen aan te leggen. De kosten van het eerste project werden geraamd op 300 miljoen gulden en de uitvoering zou binnen 30 jaar gerealiseerd kunnen worden.

Het plan is vooral bekend door de toelichtende kaart. Op deze kaart was een hoofdwegenstelsel voor doorgaand, gemotoriseerd verkeer weergegeven. Het bestond uit verbindingen tussen de steden, maar niet langs die steden. Daarnaast was een aantal volledig nieuwe tracés voorzien, zoals:

Bijstelling 1932

[bewerken | brontekst bewerken]

Al na vijf jaar was een bijstelling van het Rijkswegenplan noodzakelijk geworden. Er kwam nog eens 500 km aan rijksweg bij, en naar Italiaans voorbeeld (autostrada) werd de autoweg geïntroduceerd. Verder werden de geplande stedelijke knooppunten Utrecht en Amersfoort vervangen door resp. Oudenrijn en Hoevelaken.

Latere Rijkswegenplannen

[bewerken | brontekst bewerken]

Na 1927 zijn er elke tien jaar rijkswegenplannen vastgesteld (in 1938, 1948, 1958, 1968 en voor het laatst in 1984).

In het kader van het Rijkswegenplan 1927 zijn twaalf bruggen over de grote rivieren van Nederland gebouwd.

Deze zijn:

plaats rivier (bij)naam brug jaar oplevering huidige status
Nijmegen Waal Waalbrug 1936 In gebruik.
Moerdijk Hollands Diep Moerdijkbrug 1936 In 1978 zijn nieuwe brugdelen geplaatst op de oude pijlers; oude brugdelen zijn gebruikt voor de vervanging van de Brug bij Keizersveer en de Spijkenisserbrug.
Hedel Maas Hedelse brug 1937 In gebruik voor regionaal verkeer.
Dordrecht Oude Maas Stadsbrug Zwijndrecht 1939 In 1977 functie overgenomen door de Drechttunnel; brug nog in gebruik voor lokaal verkeer.
Hendrik-Ido-Ambacht Noord Brug over de Noord 1939 In 1992 functie overgenomen door de Noordtunnel; brug nog in gebruik voor lokaal verkeer (N915).
Deventer IJssel Wilhelminabrug 1943 In 1972 functie overgenomen door de A1; brug nog in gebruik voor lokaal verkeer.
Zwolle IJssel IJsselbrug 1930 In 1970 functie overgenomen door de A28; brug nog in gebruik voor lokaal verkeer.
Keizersveer Bergsche Maas Brug bij Keizersveer 1931 Gesloopt in 1978; vervangen door zes van de tien brugdelen van de oude Moerdijkbrug.
Maastricht Maas Wilhelminabrug 1932 In 1960 nieuwbouw op oude pijlers; anno 2005 is de brug over het kanaalgedeelte origineel.
Zaltbommel Waal "Bommelse Brug" 1933 Gesloten in 1996 na ingebruikname van naastliggende Martinus Nijhoffbrug; gesloopt in 2007, rivierpijler in de Waal nog aanwezig.
Arnhem Nederrijn John Frostbrug (sinds 1978) 1935 In gebruik.
Vianen Lek Lekbrug 1936 Gesloten in 2003 na ingebruikname van naastliggende Jan Blankenbrug; gesloopt in 2021.[1]

Van deze twaalf bruggen zijn er vier wettelijk beschermd als Rijksmonument, namelijk de bruggen in Arnhem, Nijmegen, Hendrik-Ido-Ambacht en Zwolle.

D.M. Liftermoet: Beleid en planning in de wegenbouw. Vrije Universiteit Amsterdam, Onderzoekscentrum beleid en planning, 1990