Przejdź do zawartości

Shavkat Mirziyoyev

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Shavkat Miromonovich Mirziyoyev
Ilustracja
Shavkat Mirziyoyev (2018)
Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1957
Wilajet dżyzacki

2. Prezydent Uzbekistanu
Okres

od 8 września 2016[1]

Przynależność polityczna

Oʻzlidep

Poprzednik

Nigʻmatilla Yoʻldoshev (p.o.)

3. Premier Uzbekistanu
Okres

od 12 grudnia 2003
do 14 grudnia 2016

Przynależność polityczna

Milliy Tiklanish / Oʻzlidep

Poprzednik

O‘tkir Sultonov

Następca

Abdulla Aripov

Odznaczenia
Order Aleksandra Newskiego (Federacja Rosyjska) Order „Danaker”

Shavkat Miromonovich Mirziyoyev (ur. 24 lipca 1957[2] w wilajecie dżyzackim) – uzbecki polityk, premier Uzbekistanu od 12 grudnia 2003 do 14 grudnia 2016, pełniący obowiązki prezydenta Uzbekistanu od 8 września do 14 grudnia 2016, prezydent Uzbekistanu od 14 grudnia 2016.

Kariera polityczna

[edytuj | edytuj kod]

Z wykształcenia jest inżynierem – ukończył Taszkiencki Instytut Geodezji i Melioracji. Pracę łączył z działalnością w młodzieżówce Komsomoł jako jeden z sekretarzy komórki zakładowej[3].

Pełnił funkcję gubernatora Dżyzaku (1996–2001), a potem Samarkandy (2001–2003). 12 grudnia 2003 został powołany na urząd premiera przez prezydenta Isloma Karimova, a następnie zatwierdzony przez uzbecki parlament. Zastąpił na tym stanowisku O‘tkira Sultonova z Ludowo-Demokratycznej Partii Uzbekistanu.

W wyborach parlamentarnych, które odbyły się w dniach 21 grudnia 2014 i 4 stycznia 2015 partia Mirziyoyeva – Milliy Tiklanish zdobyła drugie miejsce za partią O’zlidep i uzyskała 36 mandatów[4].

Prezydentura

[edytuj | edytuj kod]

Po śmierci prezydenta Isloma Karimova, Mirziyoyev został przewodniczącym komitetu pogrzebowego i gospodarzem uroczystości pochówkowych w Samarkandzie[5][6]. Podczas wspólnego posiedzenia obu izb parlamentu 8 września 2016, Shavkat Mirziyoyev został mianowany pełniącym obowiązki prezydenta Uzbekistanu, zastępując na tym stanowisku przewodniczącego Senatu Nigʻmatillę Yoʻldosheva[7][8]. Tydzień później Mirziyoyev zrezygnował z członkostwa w partii Milliy Tiklanish i ogłosił swój start w wyborach prezydenckich z ramienia ugrupowania O’zlidep[9][10].

1 listopada 2016 rządy Uzbekistanu i Kirgistanu ogłosiły osiągnięcie porozumienia w sprawie nowej umowy dot. kontroli i utrzymania granicy pomiędzy krajami[11]. Był to pierwszy istotny krok w celu naprawy obustronnych stosunków między państwami, nadszarpniętych szczególnie po zamieszkach kirgisko-uzbeckich w 2010 roku. Decyzja administracji Mirziyoyeva została określona jako progres w polityce zagranicznej i pierwsze oznaki odchodzenia od linii dyplomatycznej Isloma Karimova[12][13]. 6 września 2017 miała miejsce pierwsza od 17 lat wizyta prezydenta Uzbekistanu w Kirgistanie, podczas której prezydenci Mirziyoyev i Atambajew podpisali akt o demarkacji wspólnej granicy[14][15][16].

Shavkat Mirziyoyev zwyciężył w wyborach prezydenckich, które zostały przeprowadzone 4 grudnia 2016 uzyskując już w pierwszej turze wynik 88,61% głosów. Drugie miejsce zajął lider Partii Ludowo-Demokratycznej Hotamjon Ketmonov z wynikiem 3,73% głosów[17]. 14 grudnia 2016 został zaprzysiężony przez parlament na stanowisku prezydenta[18]. Tego samego dnia nowym szefem rządu został Abdulla Aripov[19].

24 października 2021 został ponownie wybrany na urząd prezydenta Uzbekistanu uzyskując 80,31% głosów w wyborach powszechnych[20]. W kwietniu 2023 w Uzbekistanie odbyło się referendum w sprawie zmiany konstytucji. Przyjęte poprawki wydłużyły kadencję prezydenta z 5 do 7 lat. Liczba kadencji jest nadal ograniczona do dwóch, ale ze względu na zmianę w konstytucji poprzednie prezydentury Mirziyoyeva nie są liczone. Wkrótce potem głowa państwa rozpisała przedterminowe wybory. Odbyły się one 9 lipca 2023 roku. Mirzijojew wygrał z 87% głosów przy frekwencji wynoszącej prawie 80%[21].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Do 14 grudnia 2016 pełniący obowiązki prezydenta.
  2. Мирзиёев Шавкат Миромонович, премьер-министр Республики Узбекистан. Архив сайта председателя правительства РФ В.В.Путина. [dostęp 2017-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)]. (ros.).
  3. Andrzej Poczobut, Uzbecy mają wybierać, ale i tak już wiadomo, kto zostanie prezydentem [online], wyborcza.pl, 11 września 2016 [dostęp 2016-09-15].
  4. Demir Azizov, Liberal democrats get majority of seats in Uzbek parliament, Taszkient, 5 stycznia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-09] (ang.).
  5. Islam Karimov: Uzbekistan strongman’s death confirmed, BBC News, 2016-09-02.
  6. Комиссию по организации похорон Каримова возглавил премьер Шавкат Мирзиёев, kommersant.ru, 2016-09-02.
  7. Uzbekistan Names Longtime PM Mirziyaev Interim President, Radio Liberty, 2016-09-08.
  8. Uzbekistan: premier Szawkat Mirzijojew p.o. prezydenta, bankier.pl, 2016-09-08.
  9. Uzbekistan interim head Shavkat Mirziyoyev likely to win presidential elections, ibtimes.co.in, 2016-09-16.
  10. Uzbekistan’s Acting President To Run In December Election, rferl.org, 2016-09-16.
  11. Uzbekistan, Kyrgyzstan Reach Provisional Border Agreements, eurasianet.org, 2016-11-01.
  12. Mirziyoyev Keeping Up the Good Neighbor Act, The Diplomat, 2016-11-02.
  13. Akhmed Rahmanov: A new hope for Uzbekistan?. Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu, 2016-11-09. [dostęp 2018-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-26)]. (ang.).
  14. Pierwsza oficjalna wizyta po 17 latach. Ustalali granice państw. tvn24.pl, 2017-09-06. [dostęp 2017-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-06)]. (pol.).
  15. Впервые за 26 лет. Президент Узбекистана посетит КР на следующей неделе. Вечерний Бишкек, 2017-08-28. [dostęp 2017-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-29)]. (ros.).
  16. Президент Узбекистана Шавкат Мирзиёев приедет в Бишкек 6 сентября. Вечерний Бишкек, 2017-08-30. [dostęp 2017-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-31)]. (ros.).
  17. Шавкат Мирзиёев победил на выборах Президента, gazeta.uz, 2016-12-05.
  18. Shavkat Mirziyoyev sworn in as President of Uzbekistan. uzreport.uz, 2016-12-14. [dostęp 2016-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-18)]. (ang.).
  19. Abdulla Aripov appointed Prime Minister. uzreport.uz, 2016-12-14. [dostęp 2016-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-07)]. (ang.).
  20. Josephine Joly, Uzbekistan leader wins second term in ‘not truly competitive’ election [online], euronews, 25 października 2021 [dostęp 2021-10-29] (ang.).
  21. Prezydent Uzbekistanu wybrany na kolejną kadencję w przedterminowych wyborach. wnp.pl. [dostęp 2023-07-10].
  22. Указ Президента Российской Федерации от 23 июля 2022 года № 491 «О награждении орденом Александра Невского Президента Республики Узбекистан Мирзиёева Ш.М.». pravo.gov.ru. [dostęp 2024-03-07]. (ros.).
  23. Президент Алмазбек Атамбаев наградил Президента Узбекистана Шавката Мирзиёева орденом «Данакер». president.kg. [dostęp 2024-03-07]. (ros.).