Jump to content

Abade

Nga Wikipedia, enciklopedia e lir�

Abadeh �sht� nj� qytet n� Fars, 270 kilometra n� veri t� Shiraz, 200 kilometra n� jug t� Isfahan, 190 kilometra n� jugper�ndim t� Yazd dhe 528 kilometra n� juglindje t� Shahrekord. Esht� 6.052 kilometra katror� dhe ze rreth 11 p�rqind e zon�s totale t� provinc�s.

Qyteti Abadeh, duke p�rfshir� edhe qytetin qendror t� Abadeh, ka rreth 20 fshatra.

Klimatike lokale karakterizohet nga reshjet dhe shiu. Reshje mesatare vjetore variojne prej 120mm- deri ne 200mm n� vit Dimri eshte i ftohte kurse vera e fresket.

T� gjith� banor�t e qytetit p�rreth Abadeh], para se t� dominonin arabet, i perkisnin fese zoroastrike. Ka rraca te ndryshme si: turke, arabe, iraniane, perse etj. M� shum� se 35 p�r qind e popullsis� s� qytetit jan� emigrant�.

Bimesia karakterizohet nga stepat ose zonat gjysme shkretinore. Dallohet per bim�t farmaceutike dhe fushat pjellore e te lageshta. Nuk ka shume kafshe te egra, por mund te themi qe dallohet per lepujt e shumte.

Minierat kryesore n� kete qytet jan� :

Miniera Suva n� rrethinat Abadeh dhe miniera Cobalt 9 kilometra larg Abadeh.

Cilesohet si nje vend me punime mjaft te larmishme por dallohet kryesisht per gdhendjen e drurit, perpunimin e mermerit, ndertimin e pallateve prej mermeri etj. Nje nga artistet me te mire eshte Prof. Ahmed Emami.

Vendet historike dhe turistike

[Redakto | Redakto n�p�rmjet kodit]
  1. - Kalaja Gbry mbi nj� mal t� nj�jtin em�r n� af�rsi t� malit Khaju Sassanid.
  2. - Varri Khajeh Kashh mbi malin Khaju Safavid.
  3. - Khrfkhanh Abadeh.
  4. - Tymchh Masudi.
  5. - Kodra e vjet�r Bagher Abad.
  6. - Kalaja Rahmat Abad qe i perket epok�s parahistorike
  7. - Kalaja e Svrmq (Qajar)
  8. - Hoteli i madh Shvrjstan (Safavid)
  9. - Kalaja e Ayzdkhvast Sassanid
  10. - Varri i poetit Badhay Mhmdyh Abadeh

Shkolla e pare u krijua nga Adib Abaz, Haji Mohammad Hashim Khan dhe Mullah Haji Ahmad, ku pedagogu i pare ishte Abazi.

Mirza Huseinit Ashraf u mesonte gjuhen persiane kurse ne vitin 1287 Mohammad Baqer, Abadeh Isfahan dhe Mullah Abdullah Haj kishin rolin e predikuesit.

Shkolla pati humbje te medha dhe taksa te larta dhe nuk ishin ne gjendje te paguanin koston e t� ardhurave t� q�ndrimit te nxenesve ne kete shkolle. B Ali Asghar nje predikues i suksessh�m i Departamentit t� Arsimit ra dakord p�r sigurimin e fondeve t� nevojshme p�r t� krijuar nj� shkoll� publike. K�shtu, n� 1294 u hap shkolla e mesme 4 vjecare.

Me pas u hap zyra e kultur�s Abadeh, qe merrej me menaxhim, ne vitin 1315.

Ky eshte nje qytet i vjeter tregtar i krijuar 120 vjet me pare, ku ana e djathte ishte per burra ndersa e majta per grate. U nd�rtua nga Haj Mohammad Khan, nje godin� e nd�rtuar me dy kate dhe disa dhoma qe sherbenin per biznes.

Ngjarjet m� t� r�nd�sishme historike

[Redakto | Redakto n�p�rmjet kodit]
  1. Divizioni Afgan
  2. Lufta e Lotfali Khan me Agha Mohammad Khan Qajar brenda qytetit te Abadeh
  3. Rebelimi i Heydar kund�r Qajar Mirza Agha Mohammad Ismail Khan bir
  4. Lufta e Baba Khan me Hossein Ali Mirza pran� qytetit
  5. Lufta n� 1297-en

Poet�t:

  • Fereydoon (poet patrik)
  • Zia (poet i periudh�s Safavid)
  • Sqyma Badhay (poet i periudh�s Safavid)
  • Muhamed Taghi Rasa (poet)
  • Abdul Bahmani (poet)
  • Muhamed Baqer Myrzanya (poet)
  • Khzrayy (poet bashk�kohor)
  • Haj Minoo madhe (poet)
  • Ching Kyanafraz (botues, shkrimtar dhe studiues)

Artist�t :

  • Profesor Hossein
  • Ahmed Emamian
  • Snyyha

Kaligrafet:

  • Haj Abdullah Badhay, ose i quajtur Hyseini i Madh
  • Adib Reza Zadeh

Muzikant�t:

  • Profesor Habib Zolfonun
  • Profesor Mahmud Xhalal Vastad Zolfonun