Jump to content

Muçi Zade

Nga Wikipedia, enciklopedia e lir�

Mu�i Zade (nga osmanishtja: Mu�aj) �sht� autori i vargjeve m� t� vjetra t� njohura t� shqipes me shkrimin arab, Imzot, mos m� ler� pa kahve.[1] Bejtja e shkruar prej tij dikton fillimin e zhanrit t� bejtexhinjve si dhe t� parin shkrim t� dialektit tosk� brenda Shqip�ris�.

Nga emri kuptohet se b�het fjal� p�r nj� kompozit�, ku Mu�i �sht� hipokoristiku i emrit Mustafa, dhe zade dikton prejardhjen. �sht� e mundur q� ky bir apo nip i Mu�os t� jet� identifikuar k�shtu sepse paraardh�si i tij ishte i shquar n� k�t� l�m�.[2] P�r jet�n e tij nuk dihet asgj�, nd�rsa mendohet se ishte n� mosh� t� vjet�r kur e shkroi bejten e vet.[1]

Poema �sht� marr� nga nj� dor�shkrim i zbuluar n� Kor�� dhe i cili daton n� vitin 1724/1725[1][3] Vargu i n�nt� i poem�s p�rmban dat�n 1137 H, n� shqip dhe turqisht.

Sene bin y�z otuz yedi,
shkrova tarih p�r nj� �udi.

N� shqipen e sotme:
Viti nj� mij� e nj� qind e tridhjet� e shtat�,
shkruajta histori p�r nj� �udi.

N� k�t� poem� 17 strofash, t� shkruar me vargje tet�rrok�she me nj� rim� AAAB, autori vajton mos pasjen e kafes� p�r t� prishur agj�rimin n� vaktin e mbr�mjes gjat� muajit t� shenjt� t� mysliman�ve, Ramazanit.[1][4]

Poema �sht� teksti m� i vjet�r shqip i shkruar me shkrimin arab q� ka arritur t� mbijetoj�.[5] Gjithashtu �sht� dhe vargu m� i vjet�r i shkruar n� dialektin tosk� n� Shqip�ri.[5] Studimi m� i hersh�m i poem�s �sht� b�r� nga Osman Myderizi n� vitin 1955, i publikuar n� Buletinin e Shkencave Shoq�rore me titullin "Let�rsia Shqipe n� Alfabetin Arab".[5]

  1. ^ a b c d Elsie, Robert (2005), Albanian Literature: A Short History (në anglisht), London: I.B.Tauris, fq. 38, ISBN 9781845110314
  2. ^ Krasniqi, Nehat (2017) [2013]. Zhvillimi i kulturës shqiptare me ndikime orientale prej shekullit XVIII deri në fillimet e Rilindjes Kombëtare (bot. 2). Prishtinë: Instituti Albanologjik. fq. 354. ISBN 9789951240550.
  3. ^ Arshi Pipa (1978), Albanian literature: social perspectives, Albanische Forschungen (në anglisht), vëll. 19, München: R. Trofenik, fq. 104, ISBN 9783878281061, OCLC 5281689
  4. ^ Shuteriqi, Dhimiter (1976), Shkrimet Shqipe ne Vitet 1332-1850, Tirana: Academy of Sciences of PR of Albania, fq. 105-106, OCLC 252881121
  5. ^ a b c Norris, Harry Thirlwall (1993), Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World (në anglisht), University of South Carolina Press, fq. 67, ISBN 9780872499775, OCLC 28067651