Ir al contenido

Occitania

De Biquipedia
Iste ye un articlo sobre os territorios de parla occitana. Ta a rechión francesa se veiga Occitania (Francia)
Occitania
Occitània
País d'Europa
Escudo de  Occitania
Bandera Escudo
Himno: Se canta (Aqueras Montanyas)
Entidat
 • Estato
País
Francia
Espanya
Italia
Mónegue
Ciudat mas poblada Marsella, Tolosa, Bordeus, Niza, Tolon, Montpeller, Clarmont-Ferrand, Limoches, Nimes, Avinyón, Pau, Bayona, Valença, Canas, Antíbol, Vichèi, Montluçon, Arle, Briva, Besers, Tarba, Agen, Rodés, Gap, Peireguers
Idioma oficial
 • Luenga propia
Francés, espanyol, italiano y catalán
Occitán
Superficie
 • Total

198 113 km²
Población
 • Total
 • Densidat

16 922 045 hab.
82.37 hab/km²
Chentilicio Occitán/a

Mapa d'Occitania
Occitania (ciudats en occitan)

Occitania (en occitán: Occitània, pronunciau en os diferents dialectos [utsiˈtanjɔ, uksiˈtanjɔ, ukʃiˈtanjɔ, uksiˈtanja]) ye o nombre d'o conchunto de territorios a on se parla l'occitán, que corresponde alto u baixo a o Meyodía ("Midi") de Francia, a Val d'Arán (Espanya), o Prencipau de Mónegue y as Vals Occitanas (Italia). Se troba situada entre l'Oceano Atlantico y os Alpes occidentals, a mar Mediterrania y os Pireneus centrals, englobando a mayoría d'o Macizo Central francés, con una superficie d'alto u baixo uns 200.000 km², en a que viven catorce o quince millons d'habitants.

Rechions historicas

[editar | modificar o codigo]

Ye formada por rechions historicas, en a mayor parti d'as cuals se parla bel dialecto de l'occitán:

Divisions administrativas

[editar | modificar o codigo]

Administrativament, Occitania ye trestallada entre as rechions francesas de Nueva Aquitania (excepto o Pa�s Basco franc�s), a rechi�n Occitania (excepto o Rosell�n catal�n), Provenza-Alpes-Costa Azul y partis d'Auvernia-Roine-Alpes y Centro-Val de Loira; tami�n entre a rechi�n espanyola de Catalunya (Val d'Ar�n) y as rechions italianas de Piemont y Liguria (Vals Occitanas).

Occitania no tien denguna entidat politica aintro de Francia, por ixo no ye posible identificar una capital. Encara que os occitanistas han asignau iste t�tol a las ciudaz de Tolosa, Marsella, Albi u Montpeller.

Bandera nacionalista occitana, con a caracteristica cruz y a estrela

Os occitanistas (nacionalistas u no) han preso como bandera la d'os contes de Folcalquer y d'os de Tolosa: ye a cruz occitana, una cruz amariella en fundo royo. Ista cruz fa parte d'as banderas d'a rechi�n d'Occitania.

Occitania yera inicialment una constelaci�n de chicoz ducaus y condaus autonomos entre l'Alta Edat Meya y o sieglo XIII. As potencias occitanas dominants yeran entre os sieglos XI y XIII:

  • a potencia catalana y d'a Corona d'Arag�n: en Provenza sobre tot y en atras comarcas mas chicotas.
  • o gran ducau d'Aquitania: en Gascunya, Guyena, Auvernia y Lemos�n.
  • o condau de Tolosa: en amplas zonas centrals d'o pa�s.

As primeras incursions militars d'os reis de Francia, con Felipe Augusto, se producioron en Auvernia en 1189 y 1212. Una parti important d'os territorios centrals d'Occitania pasoron a sumisi�n militar francesa con a dita Cruzada Albichesa en o inicio d'o sieglo XIII y dimpu�s a poder directo de Felipe III de Francia en 1271, con a muerte de Alifonso de Piteus. O poder franc�s se cheneraliz� d'ista traza progresivament a atras rechions occitanas, en particular con a sumisi�n militar d'o gran ducau d'Aquitania (1453), l'anexi�n por pretextos dinasticos d'o condau de Provenza (1481), a zaguera etapa ye l'alquisici�n d'o Condau de Niza (1860).

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]


A bandera occitana As divisions administrativas d'Occitania A bandera panoccitana

En Espanya:

A Val d'Ar�n en a provincia de Leida, Catalunya

En Italia:

A Guardia Piemontesa en Calabria � partis de Liguria am�n d'a muga francesa � Vals Occitanas de Piemont

En Francia:

Rechions : Auvernia-Roine-Alpes � Centro-Val de Loira � Nueva Aquitania � Provenza-Alpes-Costa Azul � Occitania

Departamentos : Alier (03) � Alpes d'Alta Provenza (04) � Altos Alpes (05) � Alpes Maritimos (06) � Ardescha (07) � Ari�ja (09) � Aude (11) � Avairon (12) � Bocas d'o Roine (13) � Cantal (15) � Charanta (16) � Char (18) � Corresa (19) � Cruesa (23) � Dordonya (24) � Droma (26) � Erau (34) � Gardon (30) � Alta Garona (31) � Gers (32) � Gironda (33) � Indre (36) � Is�ra (38) � Landas (40) � Loira (42) � Alta Loira (43) � Losera (48) � �lt (46) � �lt y Garona (47) � Pu�i Domat (63) � Pireneus Atlanticos (64) � Altos Pireneus (65) � Pireneus Orientals (66) � Tarn (81) � Tarn y Garona (82) � Var (83) � Vauclusa (84) � Viena (86) � Alta Viena (87)

Antigas provincias : Biarn � Borbon�s � Delfinato � Condau de Foix � Gascunya � Guyena � Lenguadoc � Lemos�n � Condau de Niza � Auvernia � Provenza � Condau Venaicin

M�negue