Illa Coelleira

Illa Coelleira

Tipo	illa
Localización
División administrativa	O Vicedo, España
43°45′32″N 7°37′52″O
Bañado por	Mar Cantábrico
Caracter�sticas
Dimensi�ns	1 () km
Per�metro	1.852 m
Superficie	0,26 km�

A Illa da Coelleira ou Colleira pertence � concello do Vicedo, na provincia de Lugo. Est� situada na boca oriental da r�a do Barqueiro, que separa a costa das provincias da Coru�a e Lugo.

Na Illa da Coelleira estivo antigamente un mosteiro, do cal fican restos en proceso de escavaci�n.

Descrici�n f�sica

A illa est� situada a 600 m do punto m�is pr�ximo da costa, a punta Canteiro. O pequeno estreito que a separa de terra firme, denom�nase O Carreiro. O seu per�metro � de 1.852 metros, cunha superficie de 0,27 km�, estando o punto m�is alto a 82 m sobre o nivel do mar. Est� rodeada de varios illotes ou cons, alg�n deles unido � illa, como o do Cabali�o, sito no NE; outros son Percebellosa e Carabelas.

Historia

A menci�n m�is antiga da illa � do ano 1095, data na que Vimara Menendiz, fai unha doaz�n ao mosteiro de San Miguel "in locum Quonicularia, intus mare, in face Saure" (no lugar da Coelleira, dentro do mar, na foz do r�o Sor), pero que fai supor que estaba ocupado por monxes desde un tempo anterior. Tense suposto que este primeiro cenobio estar�a rexido pola orde de San Bieito.

O certo � que falta documentaci�n entre os s�culos XI e inicios do XV. Cando reaparecen as noticias en 1420, a comunidade pertenc�a ao C�engos Regulares de Santo Agosti�o.

A renuncia do prior Lopo Dourado aos seus dereitos como tal, en 1485, en favor de Ares P�rez de Viladonga, ao tempo prior de San Marti�o de Mondo�edo, nos anos finais do XV, leva � uni�n do mosteiro da Coelleira con ese centro, tam�n submetido � regra de Santo Agosti�o. Posteriores dificultades, especialmente econ�micas, deses cenobios, e outros de agosti�os na diocese mindoniense, fixeron que por bula papal de 11 de novembro de 1534, o mosteiro da Colleira e a illa, pasase a ser anexado pola Catedral de Mondo�edo. Mais todas as referencias incid�an que xa non hab�a monxes al�, dando fe outro documento de 1595 que o edificio monacal estaba derru�do.

No s�culo XVII, unha denuncia do de�n de Mondo�edo, en 1628, po�en de manifesto que a illa era ocupada, en ocasi�ns, por mari�eiros vascos - denominados vizca�nos nas fontes -, para usala como atalaia na pesca de baleas. No ano seguinte a illa foi aforada a unha familia. No s�culo XIX, a illa foi desamortizada, deixando de pertencer ao cabido de Mondo�edo, e pasando � propiedade da Mari�a espa�ola, que instalou un faro para axuda da navegaci�n.

Toponimia

A�nda que hai diversas teor�as sobre o nome, a m�is aceptada, � que alude � abundancia de coellos. Existen outras illas co alcume de Coelleira noutros lugares, se ben non en Galiza. Un exemplo � nas illas Baleares, onde se sit�a a illa Conillera.

V�xase tam�n

Bibliograf�a

• Lence Santar, Enrique, La isla Colleira, Bolet�n Comisi�n Provincial de Monumentos hist�ricos y art�sticos de Lugo, t. I, n� 7, 1941.
• Fari�as, J., La isla Coelleira, in La Voz de Galicia, 1-VII-1982.
• Cal Pardo, Enrique, El monasterio de San Miguel de la isla de la Colleira. Historia y Leyenda. Colecci�n documental. Madrid. 1983 - ISBN 8430095853