Vai al contenuto

Sien-a

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemont�isa
P�r amprende a dovr� 'l sistema dle parl� locaj ch'a varda s�.


Sien-a
      
Stat:

Italia

Provincia: Provincia �d Sien-a
N�m 'n italian: Siena
Coordin�: Latitudin: 43� 19′ 6′′ N
Longitudin: 11� 19′ 53′′ E

Mostra an sla carta
Aut�ssa: 322 m s.l.m.
Surfassa: 118,53 km�
Abitant: 53.901 (2017)
Comun dj'anviron: Asciano, Castelnuovo Berardenga, Monteroni d'Arbia, Sovicille, Monteriggioni
CAP: 53100
Prefiss tel.: 0577
C�des �STAT: 052032
C�des fiscal: I726 
Festa d�l borgh: 1 d� dz�mber 


Sit istitussional

Sien-a (Siena an italian) a l'� na sit� dla Toscan-a �d 54.123 abitant [1], capleugh �d l'om�nima provincia.

Dal 313 a Sien-a a-i � staje un v�scov�.

La sit� a s� slarga e a dventa l�bera comun-a a parte dal s�col ch'a f� XII, con l'elession �d c�nsoj.
A la m�rt �d l'imperator Federich II, Firense e Sien-a as frontegio an na bataja vn�a arnom� �l 4 St�mber 1260, ai pe dla colin-a Montaperti, a est �d Sien-a. Bele che l'arm�ja dij guelf fiorentin a fussa bin pi numerosa, ij ghiblin sen�is a l'han trionf� giut� da le sit� ali�, Pisa e Corton-a, partisan-e dl'imperator, e dij sivali� alman mand� dal re Manfred, fieul �d Federich II.

A la mit� d�l s�col ch'a f� XIV la classa dij m�rcant a riva al pod�j. Cost-s� a cangia peui 'd man v�ire vire fin-a a che, d�l 1555, apress n'assedi afros, j'8000 dzorviv� a consigno Sien-a a C�sim I dij M�dici e a s� ali� Flip II. Giumaj la sit� a aparten al granduc� 'd Toscan-a, sota l'autorit� �d Firense.

Sant patron �d Sien-a a son Mar�a, Pero, P�ul, Vitor, Ansan, Savin, Cressensi.

Le sinch pi grande fontan-e 'd Sien-a a smijo a 'd fort�sse, p�rch� a ventava protege l'eva ant la sit� ch'a n'av�a p�ca. Un-a dle fontan-e comunaj pi antiche e pi bele a l'� l'adoss Branda, an contr� 'd Fontebranda, bat�a ai pe d'un r�ch ert. As andas�a ambeless� a pij� l'eva gi� anviron ant l'ann 1000, ma a l'� mach da la mit� d�l s�col ch'a f� XIII ch'a l'ha s� aspet atual, ch'a arpija le forme g�tiche dla ca dla comun-a. La fassada an mon ancoron� 'd merlo as duverta con tre gran arcade an ogiva. �l quart� dantorn a la fontan-a na vira a l'era abit� da tenzior, afaitor e card�ire.

An piassa d�l Camp as alva la monumental adoss Gaia, inaugur� d�l 1414.

Feste e manifestassion

[mod�fica | modifich� la sorgiss]
�l d�m

�l s�ndich a l'� Maurizio Cenni (dal 13/05/2001 -second mand�: 2006-).

Sien-a a l'� binel� con:

Anliure esterne

[modìfica | modifiché la sorgiss]
  1. Sorgiss: ISTAT - Bilansi demogràfich al 31/01/2009 [1].